Ticari Borç Devir Hızı
- 21 Haziran 2024
- 570 Kez Okundu
Ticari Borç Devir Hızı, işletmelerin belirli bir yıl içerisinde, mal alımı yaptıkları diğer işletmelere olan borçlarının ortalamasını, kaç defa ödeyip bitirdiğini gösteren bir finansal hesaplamadır.
Ticari Borç Devir Hızı (T.B.D.H): Kredili Alışlar ( Ya da Satılan Malın Maliyeti ) / Ortalama Ticari Borçlar, formülü ile hesaplanır.
- Hesaplama yapılırken, işletme verilerinde, kredili alışların tespit edilememesi halinde, Satılan Malın Maliyeti kalemi kullanılarak hesaplama yapılır.
- Bu hesaplamaya ek olarak, “Ticari Borç Geri Ödeme Süresi” kavramı da hesaplanabilmektedir.
- Ticari Borç Geri Ödeme Süresi (T.B.G.S) ise işletmenin ortalama ticari borçlarını kaç günde geri ödediğini ifade etmektedir.
- Ticari Borç Geri Ödeme Süresi : “360 / Ticari Borç Devir Hızı” olarak hesaplanmaktadır.
Devir hızı yorumlanırken öncelikle sektör verileri ve piyasa koşulları dikkate alınmalıdır.
- Yüksek devir hızı, işletmenin mali disiplininin kuvvetli olduğunu gösterebilirken, işletmenin vadeli mal almakta zorlandığını veya likiditesini kısa vade ödemeler ile verimsiz kullandığını da gösterebilir.
- Öte yandan, düşük devir hızı işletme için tedarikçilere daha uzun sürelerle borçlanabilme pazarlığı gücünü gösterebilirken, aynı zamanda işletmenin borçlarını ödemekte zorlandığını da gösterebilir.
- Bu nedenle, analiz yapan taraflarca değerlendirme çok yönlü ele alınmalıdır.
Bu günkü yazımızda sizlerle birlikte, örnek uygulama üzerinden, ticari borçların devir hızlarının ve geri ödeme sürelerinin nasıl hesaplandığını, nasıl yorumlanması gerektiğini inceleyeceğiz.
Ticari Borç Devir Hızı Örnek Hesaplama
Öncelikle, örneğimiz üzerinden (T.B.D.H) ve (T.B.G.S) hesaplamalarını yapalım.
- (T.B.D.H)=Kredili Alışlar ( Ya da Satılan Malın Maliyeti ) / Ortalama Ticari Borçlar olarak hesaplanır.
- Formülde, ortalama ticari borçlar hesaplanırken, dönem başı ticari borç ile dönem sonu ticari borç toplanarak 2’ye bölünmektedir.
- (T.B.G.S) =360 / (T.B.D.H) =…..gün olarak hesaplanır.
Örnek: A işletmesinin dönem başı ticari borçları 520.000 TL, dönem sonu ticari borçları ise 300.000 TL’dir.
İşletmenin satmış olduğu malların maliyeti ise 700.000 TL dir.
Çözüm:
| Kredili Alışlar ya da Satılan Malın Maliyeti | 700.000 TL |
| Dönem Başı Ticari Borçlar | 520.000 TL |
| Dönem Sonu Ticari Borçlar | 300.000 TL |
- T.B.D.H = 700.000 / [(520.000+300.000)/2] =1,70
- T.B.G.S =360 / (2,25)=211 gün
- Bu durumda, işletmenin T.B. Devir Hızının 1,70 çıkması işletmenin, ortalama ticari borçlarını yılda 1,7 defa ödeyip bitirebilme gücüne sahip olduğunu göstermektedir.
- Öte yandan, işletme ortalama borçlarını 211 günde bir ödeyip bitirebilmektedir.
Ticari Borç Devir Hızı Nasıl Yorumlanır?
Diğer devir hızı hesaplamalarında olduğu gibi, ticari borç devir hızı hesaplamasında da ortalama bir parasal büyüklüğün yıl içerisinde kaç defa sıfırlandığı tespit edilmektedir.
- Örneğin, devir hızının 1,7 çıkması, devir hızı hesaplanan bir kalemin ortalama bir yılda 1,7 defa sıfırlandığını göstermektedir.
- Ancak bu sıfırlanma, muhasebe hesap bakiyesinin sıfırlandığı anlamına gelmemektedir.
- Ödenip bitirilen parasal büyüklük, ortalama ticari borçlardır.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, işletmenin borç devir hızının yüksek veya düşük olduğunun, sağlıklı bir şekilde tespiti için, sektör ortalamaları veya piyasa verilerinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Öte yandan işletmenin nakit akış dengesi de borç devir hızı ile uyumlu olması gerekmektedir.
Yüksek T.B.D.H Ne İfade Edebilir?
İşletmenin T.B devir hızının yüksek olması,
- İşletmenin; mali disipline sahip olduğunu, tedarikçilerine borçlarını rahatlıkla ve kısa zamanda ödeyebileceğini gösterebilir.
- Böylece, bankalar nezdinde tedarikçilere borçlarını rahat ödeyebilir, kredi kullanımlarında da kredibilite açısından avantaj sağlayabilir.
- İşletmenin, vadeli mal alımına müsait olmayan bir sektörde olduğunu gösterebilir.
- İşletmenin vadeli mal alımı için tedarikçilerine karşı pazarlık gücünün düşük olduğunu gösterebilir.
Düşük T.B.D.H Ne İfade Edebilir?
İşletmenin T.B devir hızının düşük olması,
- İşletmenin, borç ödeme güçlüğü yaşadığını gösterebilir.
- Vadeli mal alımı avantajı sağlayarak işletme lehine hareket edildiği söylenebilir.
- Diğer bir ifade ile işletmenin vade avantajı ile elindeki likit varlığı koruduğu söylenebilir.
- Bulunan sektörün, imalat vb. gibi genellikle vadeli mal alımının yapıldığı bir sektör olduğu söylenebilir.
Sonuç
Tüm bu yorumlamalara ve hesaplamalara bakıldığında:
Finansal analizi yapan tarafın, ticari borç devir hızını, ancak ve ancak, işletme nakit döngüsü ve sektör verileri ile mukayese ederek sağlıklı bir sonuç elde edebileceği görülmektedir.
Görüldüğü üzere, yüksek veya düşük devir hızı, aynı anda hem olumlu hem olumsuz olarak yorumlanabilmektedir.
Devir Hızları ile ilgili diğer yazılara aşağıdaki bağlantılarımızdan ulaşabilirsiniz.
-
Alacak devir hızı, işletmelerin belirli bir dönem içerisinde, alacaklarını ne kadar sürede bir tahsil edebildiğini gösteren orandır. Şirketin alacak devir hızının ideal yükseklikte olması, kredili satışlarının karşılığında hızlı bir nakit akışı sağlayabilme kabiliyetinin de yüksek olduğunu gösterir. Ayrıca, bir işletmenin alacak devir hızının istenilen bir […]
“Devamını Oku”
-
Asit Test Oranı, Dönen Varlıklar – Stoklar / K.V.Y.K (Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar) olarak hesaplanmaktadır. Stokların, görece diğer dönen varlıklara göre likide çevrilebilme gücü daha düşüktür. Bu nedenle; Asit- Test oranı firmaların satışlarının düşmesi veya durması durumunda, kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü daha net bir şekilde göstermektedir.
“Devamını Oku”
-
Borç-Özkaynak Oranı, İşletmelerin, finansman ihtiyaçları ne oranda kendi öz varlığıyla ya da borçlanma ile karşıladığını göstermektedir.
“Devamını Oku”