Borç-Özkaynak Oranı

• 11 Ocak 2022
• 0
• 4156 Kez Okundu

Borç-Özkaynak Oranı, İşletmelerin, finansman ihtiyaçları ne oranda kendi öz varlığıyla ya da borçlanma ile karşıladığını göstermektedir.

Ayrıca, bu oran, Borç-Özkaynak Oranı, “Borçlanma Katsayısı” olarak da adlandırılmaktadır.

Borç-sermaye ya da Borç-Özkaynak oranı hesaplaması ve yorumlanması ile ilgili bilgileri bu günkü yazımızda bulabilirsiniz.

Borç-Özkaynak Oranı Nasıl Hesaplanır?

• Borç-Özkaynak Oranı, K.V.Y.K+U.V.Y.K / SERMAYE formülü ile hesaplanmaktadır.

• İşletmeler, finansman ihtiyaçlarını kendi öz varlığı ile ya da borçlanma ile karşılar. Bu oran iki durum arasındaki dengeyi analiz etmektedir.

• Sektörel bazda değişiklik göstermekle birlikte oranın 1 olması kabul edilebilir.

• Oranın, 1 den büyük olması, yatırımların finansmanının daha çok yabancı kaynaklar ile yapıldığını,

• Ayrıca, 1 den küçük olması, daha çok işletmenin ve ortaklarının sağladığı kaynaklar ile yatırımların finanse edildiğini gösterir.

• İdeal aralıklar ülkeden ülkeye, sektörden sektöre değişiklik gösterebilmektedir.

• Aşağıda Merkez Bankası verileri ışığında sektörlere göre oran analizlerini hesaplayıp inceleyebilirsiniz.

Borç-Özkaynak Oranı Örnek Soru

Borç- Öz kaynak Oranı : K.V.Y.K+U.V.Y.K / SERMAYE ( ideal Oran : 1)

• 113.000 + 5.000 / 62.000 = 1,90..

• Oranın, 1,90.. olarak bulunması bize firmanın, fon temininde daha çok yabancı kaynaklara yöneldiğini göstermektedir.

• Yani, işletme kendi sermayesi yerine daha çok yabancı kaynaklardan finansman sağladığını söyleyebiliriz.

• Ayrıca, bu noktada toplam yabancı kaynakların firmanın kendi sermayesinin yaklaşık 1,9 katı büyüklüğünde olduğunu ve sermayesinin tümü ile borçlarını ödeyemediğini söyleyebiliriz.

• Bu durum, firmanın borç ödeme riskinin yüksek olduğunu gösterebilir.

• Ancak, oranlar sektörel bazda değişiklik göstermekle birlikte, çeşitli durumlara göre de değişiklik yorumlar yapılabilir.

• Örneğin, firmanın, finansmanında kullanılan yabancı kaynakların faizleri ya da borçlanma maliyetleri sermayenin korunması ile elde edilecek kardan yüksek ise bu durumda oranın yüksek olması göz ardı edilebilir.

• Aynı durumdan, finansal kaldıraç oranı konusunda da daha önce bahsetmiştik.

• Ya da, firmanın borçlarının döviz cinsinden olması ve oluşabilecek bir döviz kuru şoku büyük bir risk doğurabilir.

Şimdi önceki öğrendiğimiz bilgileri pekiştirmek adına, aynı örnek üzerinden diğer oran analizlerini de hesaplayalım.

Örnek Soru Diğer Mali Yapı Oran Analizleri

Finansman Oranı : SERMAYE / K.V.Y.K+U.V.Y.K ( ideal Oran 1 ve üzeri )

• 62.000 / 113.000+5.000 = 0,52..

• Öncelikle, oranın 0,52 çıkması, firmanın tüm sermayesi ile uzun ve kısa vadeli borçlarının 0,52 sini ödeyebileceğini göstermektedir.

• Ya da işletmenin sermayesi, tüm borçlarının yaklaşık 0,52 sidir diyebiliriz.

• Oran, ideal aralıkların altında kalmakla birlikte, firmanın kredi kuruluşları ve yatırımcılar nezdinde borçlarını ödeme açısından riskli bulunabileceğini söyleyebiliriz.

Kaldıraç Oranı: K.V.Y.K+U.V.Y.K / AKTİF (PASİF) TOPLAM ( İdeal oran % 50 den az )

• 113.000+5.000 / 180.000 = 0,65

• Öncelikle, sonucun 0,65 çıkması, bize işletme kaynaklarının 0,65 inin yabancı kaynaklarla finanse edildiğini göstermektedir.

• Bu sonuca bakılarak, işletmenin tüm varlığının %0,35 oranında sermaye % 65 oranında ile karşılandığı sonucu çıkarılabilir.

• Sektörden sektöre değişmekle birlikte, %50 ideal oranın altında kalan işletme mali durumu, işletmenin borçlarını ödemede risklerle karşılaşabileceği ihtimali olduğunu göstermektedir.

Örnek Soru Likidite Oranları Analizleri

Cari Oran : Dönen Varlıklar / K.V.Y.K ( İdeal Oran : 1.5 – 2 )

• 75.000 / 113.000 = 0,66

• İşletme elindeki dönen varlıkları ile kısa vadeli borçlarının tamamının 0,66’sını ödeyebilmektedir.

• Özetle, işletmenin tüm dönen varlıklar tüm kısa vadeli borçlarını ödemeye yetmemektedir.

• Bu da olası bir durumda işletmenin kısa vadeli borçlarını ödemede likidite sıkıntısı yaşayabilme riski olduğunu göstermektedir.

Net Çalışma Sermayesi : Dönen Varlıklar – K.V.Y.K ( Pozitif olmalıdır )

• 75.000 – 113.000 = – 38.000 TL

• Net çalışma sermayesinin negatif olması, işletmenin hem borçlarını ödeyebilecek hem de kısa vadeli borçlarını ödeyebilecek gücünün olmadığı şeklinde yorumlanabilir.

• Buna çözüm olarak işletmenin elinde bulundurduğu duran varlıkları azaltabilir, zaten örnek bilançoya bakıldığında işletme dönen varlıklarının, duran varlıklardan daha az olduğu görülmektedir.

• Firmanın, ileriki dönemde alacağı duran varlık var ise bunlar yerine ticari mal alım satımı yaparak nakit elde etmesi önerilebilir.

• Ya da işletme kısa vadeli borçlanma yerine uzun vadeli borçlanma araçlarını tercih edebilir.

Asit- Test Oranı : Dönen Varlıklar – Stoklar / K.V.Y.K ( İdeal oran : 1 ve üzeri )

• 75.000 – 18.000 / 113.000 = 0,5

• Hatırlarsak, Asit-Test oranı işletmenin stokların satışının olmadığı durumda kısa vadeli borçlarını ödeme gücünün göstergesiydi

• 0,5 sonucuna baktığımızda işletme olası bir stok satamama durumunda, elindeki dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlarının sadece %50 sini ödeyebileceği yorumunu yapabiliriz.

• Özetle, bu durumda firmada bir likidite riski olduğunu söyleyebiliriz.

Stok Bağımlılık Oranı : K.V.Y.K- ( Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / Stoklar

• 113.000 – ( 42.000 + 10.000 ) / 18.000 = 3,38

• Stok bağımlılık oranı, işletmenin kısa vadeli tüm borçlarını ödemesi için stoklarının ne kadarını satması gerektiğini göstermekteydi.

• Örneğin, oranın 1 çıkması işletmenini kısa vadeli borçlarını sadece stoklarla ödemesi için stokların hepsinin satması gerektiği anlamına gelmektedir. diğer bir örnekle, 0.50 çıkması yarısının satılması gerektiğini ifade etmektedir.

• Ancak, örneğimizdeki bu oranın 3.33 çıkması işletmenin stoklarının yetersiz olduğunu ve işletmenin stokları satarak tüm kısa vadeli borçlarını kapatması için stoklarını 3.33 kat arttırması gerektiğini göstermektedir.

Nakit Oranı : Hazır Değerler / K.V.Y.K ( ideal Oran : 0,2 ile 1 arasındadır. )

• 42.000 / 113.000 = 0,37

• Sonuç bize işletmenin elindeki nakit ve benzerleri ile tüm kısa vadeli borçlarının % 37 sini karşılayabileceğini göstermektedir.

• Özetle bu durum bize işletmenin likidite riski olduğu yorumunu yapabileceğimizi göstermektedir.