Dış Ticarette Teslim Şekilleri
- 18 Eylül 2020
- 4194 Kez Okundu
Dış Ticarette Teslim Şekilleri, malın taşınması ve teslimi aşamalarında oluşacak sorumlulukların, ticaretin taraflarıarasında nasıl paylaşılacağını belirleyen kurallardır. Yazımızda teslim şekillerini ayrıntıları ile ele alacağız.
Dış Ticarette Teslim Şekilleri
EXW (Ex Works) / İşyerinde Teslim
- Malın, ihracatçının üretim yeri olan fabrika veya belirlenen başka bir yerde ve belirlenen tarihte alıcıya teslim etmesi şeklidir.
- Alıcı malları teslim aldıktan sonra nakliye firmasına navlun bedelini ödeyerek gümrük işlemleri ve bunun gibi gerekli belgeleri de tamamlayarak ülkesine ithal eder.
- Bu teslim şeklinde satıcının sorumluluğu en alt düzeydedir, çünkü satıcı malları alıcı firmaya (ithalatçıya) teslim ettikten sonra tüm risk ve masraflar alıcıya ait olur.
- Satıcının sorumluluğu ithal malları hazır bulundurup alıcı firmaya bildirmek ve belirlenen yerde ve saatte hazır bulundurmaktır.
- Ayrıca eğer alıcı talep ederse ihracat ile ilgili belgeleri almasına ve tüm masraf ve risk alıcıya ait olmak üzere taşıma acentası ile anlaşma yaparak malların taşınması ve düzenlenen taşıma belgesini alıcı firmaya ulaştırarak sorunsuz bir şekilde malın belirlenen yerde teslim alınmasına yardımcı olur.
- Satıcının alıcıya karşı taşıma ve sigorta sözleşmesi yapma yükümlülüğü yoktur.
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
FCA (Free Carrier)/ Taşıyıcıya Masrafsız
- Mallar satıcının üretim yeri-iş yerinde veya sözleşmede belirlenen yerde ithalatçı tarafından görevlendirilen ve masrafları karşılanacak olan taşıyıcıya teslim edilmesidir.
- FCA teslim şeklinde gümrük işlem masrafları satıcı firmaya aittir, mal alıcı firma tarafından belirlenen kişiye ortak belirlenen yerde teslim edildikten sonra tüm masraf ve risk alıcıya geçer navlun ücreti de buna dahildir.
- Ancak malların ihracı için gerekli izin ve belgeler tüm risk ve masrafları ile gümrük işlem masrafları da dahil satıcı (ihraççı) firmaya aittir.
- Satıcının alıcıya karşı taşıma ve sigorta sözleşmesi yapma zorunluluğu yoktur. Eğer alıcı talep ederse ihracat ile ilgili belgeleri almasına ve tüm masraf ve risk alıcıya ait olmak üzere taşıma acentası ile anlaşma yaparak malların taşınması ve düzenlenen taşıma belgesini alıcı firmaya ulaştırarak sorunsuz bir şekilde malın belirlenen yerde teslim alınmasına yardımcı olur. (HAVA-KARA-DEMİR YOLU İLE TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
CPT (Carriage Paid To)/ Taşıma Ödenmiş Olarak
- Satıcının malları kendisinin bulduğu bir taşıyıcıya taşıma sözleşmesi ile masraflarını ödeyerek alıcı ile birlikte belirlenen varış noktasına kadar götürmesidir.
- Satıcı malların teslim yerine kadarki navlun bedelini ödemekle ve ihraççı ülkenin ülkesinde gerekli belgeleri, gümrükleme işlemlerini tamamlamakla yükümlüdür.
- Ayrıca yükleme öncesi satıcı alıcının emrettiği kalite kontrol, muayene işlem ve masraflarını da karşılar.
- Satıcı tarafından malların ilk taşıyıcıya tesliminden itibaren navlun dışındaki tüm risk ve masraflar alıcıya aittir. (HAVA-KARA-DEMİR YOLU TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
CIP (Carriage And İnsured Paid To)/ Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak
- Satıcının malları kendisinin bulduğu bir taşıyıcıya taşıma sözleşmesi ile masraflarını ödeyerek alıcı ile birlikte belirlenen varış noktasına kadar götürmesidir.
- Bu teslim şeklinde satıcı malların sigorta primi navlun bedelini ve yükleme masraflarını da ödeyerek, malları yükleme yapılacak yere getirir. Satıcı malların cinsine göre en dar kapsamlı nakliyat sigortasını yaptırır; Ancak alıcı olağandışı risklere karşı da sigorta yapılmasını istiyorsa alıcı genişletmek istediği sigorta primini kendisi ödemekle yükümlü olur.
- Satıcı malları limana teslim edene kadar ki gümrük işlemleri varış limanına kadar ki navlun bedeli ödemesi, sigorta prim ödemesi ve malların ihracı için gerekli izin ve belgeleri hazırlamakla yükümlüdür. Satıcı sayılı masrafları karşılayıp gerekli işlemleri yaptıktan sonra anlaşma yaptığı nakliye acentesine malı teslim ettikten sonra risk ve masraflardan kurtulacaktır. (HAVA-KARA-DEMİR YOLU TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
DAT (Delivered At Terminal)/ Terminalde Teslim
- Satıcının malları taraflarca belirlenmiş terminalde (terminalden kasıt liman, gümrük antreposu veya alıcının fabrikası olabilir) boşaltma masrafları kendine ait olarak alıcıya hazır olarak teslim etmesidir.
- Satıcı malların tesliminden önceki tüm masraf ve riskler kendisine ait olmak üzere ihraç için gereken tüm izin ve malların ithal ülkesine geçişi için gerekli gümrük işlemlerini tamamlamalıdır.
- Malların belirlenen terminale taşınması için satıcı masrafları kendisine ait olmak üzere bir taşıma sözleşmesi yapmalıdır. Yani malların terminale taşınıp boşaltılıp alıcıya hazır hale getirilmesine kadarki tüm masraf ve sorumluluk satıcıya aittir.
- Ancak ithal için gerekli gümrük işlem ve masrafları, gümrük işlemlerinden doğan vergi, resim ve harçlar alıcıya aittir. Kısaca mallar terminalde boşaltılmış halde alıcıya teslim edildikten sonraki tüm masraf ve sorumluluk alıcı tarafına geçmektedir.
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
DAP ( Delivered At Place)/ Belirlenen Yerde Teslim
- Satıcının taraflarca belirlenen yerde malları boşaltmadan alıcıya teslim etmesidir.
- Satıcı masraf ve riskler kendisine ait olmak üzere malların ihracı için gerekli işlem ve izinleri almalı, malın ihraççı ülkeye geçişi için gereken tüm işlemleri de tamamlamalıdır.
- Ayrıca satıcı malların belirlenen yere taşınması için taşıyıcı ile taşıma sözleşmesi de yapmalıdır.
- Satıcının alıcıya karşı sigorta sözleşmesi yapma zorunluluğu da yoktur.
- Kısaca malın taraflarca belirlenen yere taşınması ve alıcının emrine hazır hale getirilmesine kadar ki tüm masraf ve yükümlülükler satıcıya ait olur.
- Alıcı ise risk ve masrafları kendisine ait olmak üzere ithalat işlemlerini, izinlerini almalı ve gümrük işlemlerini tamamlamalıdır. Bahsedildiği üzere malın alıcıya tesliminden sonraki tüm masraf ve riskler alıcı tarafına geçmektedir.
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
DDP ( Delivered Duty Paid)/ Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak
- Satıcı, malların ihraç ve ithali ile ilgili gümrük işlemlerini tamamlar ve aksi öngörülmemişse ithalat ve ihracat gümrük vergi, resim, harç masraflarını öder, kendi ülkesinde ve satıcı ülkesinde gerekli belgeleri hazırlar.
- Satıcı masraf ve sorumluluklar kendisine ait olmak üzere malların belirlenen yere taşınması için taşıyıcı ile taşıma sözleşmesi yapar.
- Ancak satıcının alıcıya karşı sigorta sözleşmesi yapma zorunluluğu yoktur. Mallar sözleşmede kararlaştırıldığı gibi kararlaştırılan yerde alıcıya teslim edildikten sonra mallara ilişkin sorumluluk alıcı tarafına geçmektedir.
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
FAS ( Free Along Side Ship)/ Gemi Doğrultusunda Masrafsız
- Satıcının malları taraflarca belirlenen limanda alıcının seçtiği geminin doğrultusunda bırakarak teslim etmesidir.
- Gemi doğrultusunda derken bu bir rıhtım veya bir mavna da denebilir. Satıcı alıcının isteği üzerine alıcının ülkesinde gerekli olacak belgeleri almasında yardımcı olacaktır ancak burada sorumluluk ve masraf alıcıya aittir.
- Satıcı alıcıya karşı taşıma ve sigorta sözleşmesi yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
- Satıcı malları yukarıda bahsi geçtiği gibi belirlenen yere teslim ettikten sonra sorumluluk alıcıya geçmektedir.
- Ancak alıcının isteği doğrultusunda, masrafları ve sorumluluğu alıcıya ait olmak üzere malları yükleme belgesi hazırlar bir de alıcının malları sorunsuz teslim alması için gerekli belgeleri düzenler ve alıcıya gönderir.
- Alıcı ihracat ve ithalata ait gerekli belgeleri hazırlar ve gümrük masraflarının tümünü karşılar.
- Ayrıca taşıma acentası ile anlaşarak geminin limana ne zaman varacağı konusunda satıcıyı bilgilendirir.
FOB ( Free On The Board)/ GEMİDE MASRAFSIZ
- Satıcının malları taraflarca belirlenen limanda ve belirlenen saatte alıcının belirlediği gemiye yükleme yapmasıdır.
- Satıcı alıcıya karşı taşıma ve sigorta sözleşmesi yapma yükümlülüğü yoktur.
- Alıcının ülkesinde gerekli olacak belgeleri ve gümrük işlemlerini satıcı tamamlar, alıcıya malların yüklendiğini bildirerek taşıma belgesi ve diğer lüzumlu evrakları da tamamlayarak alıcıya bildirir.
- Mallar geminin güvertesine geçene kadarki sorumluluk ve gümrük işlemleri vergi, resim, harç masrafları da satıcıya aittir.
- Alıcı ithalat için gerekli belge ve gümrük işlem masraflarını; ayrıca taşıma acentası ile de anlaşarak navlun bedelini ödemekle yükümlüdür.
- Özetle mallar geminin güvertesine taşındıktan sonraki risk ve masraflar alıcıya geçmektedir. (DENİZ YOLU İLE TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekilleri içerisinde yer almaktadır.
CFR (Cost And Freigh)/ Masraflar Ve Navlun
- Satıcı alıcının ülkesinde kullanacağı gerekli belgeleri hazırlar, gümrük işlemlerini tamamlar ve taşıma sözleşmesi yaparak malların varış limanına kadar götürülmesine ait navlun bedelini öder.
- Ancak satıcının alıcıya karşı sigorta sözleşmesi yapma yükümlülüğü yoktur.
- Satıcı düzenlenen taşıma belgesi ve hazırladığı gerekli diğer belgeleri alıcıya gönderir ve malların yüklendiğini de bildirerek tahmini varış tarihini alıcıya bildirir.
- Mallar gemin güvertesine alındıktan sonra navlun bedeli hariç diğer sorumluluk ve riskler alıcıya geçmektedir.
- Alıcı ithalat için gerekli gümrük işlemlerini ve masraflarını karşılar ve malları varış limanında boşaltma ve liman ücretini de ödemektedir.(DENİZ YOLU TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekillerinden biridir.
CIF ( Cost Insurance And Freight)/ Masraflar, Sigorta ve Navlun
- Satıcı, navlun bedeli, sigorta masrafları, yükleme masrafları ve riskleri ile malları yüklemem yapacağı limana getirir.
- İhracat için gerekli belgeleri, gümrük işlem ve masraflarını da karşılamaktadır.
- Satıcı, gemi acentası ile de anlaşarak gemiyi temin eder ve satış sözleşmesi gereği malların belirlenen yer ve tarihte yüklemesinin yapıldığını ve tahmini varış tarihini alıcıya bildirir.
- Düzenlemiş olduğu taşıma belgesi ve lüzumlu diğer belgeleri de hazırlayarak alıcıya gönderir.
- Mallar gemiye yüklendikten sonraki navlun ve sigorta bedeli hariç diğer masraf ve riskler alıcıya geçmektedir.
- Alıcı ise ithalat için gerekli belgeleri hazırlar ve gümrük işlemlerinden doğan masrafları öder.
- Mallar varış limanına ulaşınca da malları boşaltma masrafları ve liman ücretini de öder. (DENİZ YOLU TAŞIMA)
- Dış Ticarette Teslim Şekillerinden biridir.
Dış Ticarette Teslim Şekilleri ve Kavramlar
Navlun
- Deniz hukukunda, taşıyıcının belirli bir ücret karşılığında gemisinin tamamını veya bir bölümünü taşıtana tahsis ederek veya tahsis etmeksizin belirlenen yükü deniz yoluyla taşımaya yükümlü olduğu sözleşmedir.
- Ancak zamanla navlun kelimesi deniz taşımacılığından ziyade diğer taşıma şekillerinde de (kara, hava…) kullanılmaya başlanmıştır.
- Navlun sözleşmesi herhangi bir şekle tabi değildir; ancak deniz taşımacılığında uygulamada konşimento düzenlenmektedir.
- Navlunu ödeyecek kişi genel olarak malı taşıtandır, ancak aksi malın alıcı ve satıcısı arasında yapılmış olan sözleşmedeki teslim şekli ile de netlik kazanmaktadır.
Mavna
- Gemilere ve yakın kıyılara yük taşıyan, güvertesiz, büyük, üç köşeli ve yelkeni bulunan bir yük gemisidir.
https://gumrukrehberi.gov.tr