KDV-2 ve Tam Tevkifat
- 19 Eylül 2020
- 3916 Kez Okundu
KDV-2 Beyannamesine değinmeden önce tevkifatın, kelime olarak kesinti anlamına geldiğini hatırlanması gerekmektedir. Vergi hukukunda ise yazımızın da konusu olan KDV tevkifatı kavramı, idare tarafından belirlenen bazı mal ve hizmet gruplarının, alımı veya satımı nedeniyle doğan KDV tutarının taraflar arasında paylaştırılmasını ifade etmektedir.
KDV Tevkifatı Neden Yapılır?
- Mükellefin Türkiyede ikametinin, işyerinin, kanuni merkez veya iş merkezinin bulunmaması hallerinde,
- Maliye Bakanlığının gerekli gördüğü diğer durumlarda, vergi alacağının güvenceye alınması amacıyla mal veya hizmet alıcıları, sorumlu tayin edilerek, belirlenmiş oranlarda, kdv tutarını KDV-2 beyannamesi ile beyan ederler.( Genel Bütçeli İdareler harici mükellefler.)
- 5018 sayılı Kanuna tabi Genel Bütçeli İdareler, KDV tevkifatı için beyanname vermezler, Tevkif edilen KDV doğrudan ilgili kurum tarafından gelir olarak kaydedilir.
KDV Tevkifatında Bilinmesi Gereken Hususlar
- Kdv Tevkifatının yapılabilmesi için tevkifatı yapılacak mal veya hizmet alım-satımlarının KDV nin konusu içerisine girmesi gerekmektedir.
- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1 inci maddesinde KDV nin konusu yer almaktadır.
- Tevkifata konu bir mal alımı veya hizmet karşılığında düzenlenen fatura ile birlikte tevkifatın da yapılması gerekmektedir.
- Tevkif edilen KDV ilgili faturanın KDV beyan süresi ile aynı sürede alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla KDV-2 Beyannamesi ile beyan edilir.
- KDV tevkifatı kanunla konulmuş zorunlu bir uygulamadır. Ayrıca, sadece Maliye Bakanlığınca belirlenmiş durumlarda KDV tevkifatı yapılabilir.
- Tevkifat yapılacak mal alım satımı ya da hizmet, vergiden muaf veya istisna olması halinde KDV tevkif edilemez; örneğin basit usulde mevcut olan KDV istisnası durumunda KDV tevkifatı da yapılamaz.
- Tevkif edilen vergi, alıcılar tarafından, KDV-2 beyannamesinin içerisinde herhangi bir şekilde indirim konusu yapılmadan doğrudan beyan edilir.
- Ancak, KDV-2 beyannamesinde beyan edilen tevkifat tutarı, KDV 1 beyannamesinde, indirime tabi bir işlem olmak kaydıyla indirim konusu yapılabilir.
- Alıcılar yönünden, tevkifat vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait KDV-2 ile beyan edilmesi gerekmektedir.
- KDV tevkifatının olmadığı dönemlerde boş beyanname verilmesi gerekmemektedir.
- Tevkifata tabi işlemin, KDV dahil 1.000 TL’yi aşmadığı durumlarda, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır.
- 1.000 TL hesaplanmasında ÖTV ve tüm vergiler dahil edilecektir.
- 1.000 TL aşılması durumunda, tüm tutar üzerinden tevkifat uygulanmaktadır.
- Devamlı nitelikte olan teslimlerde 1.000 TL lik sınırın aşılmaması amacıyla parça parça fatura düzenlenmemelidir.
Tam ve Kısmi Tevkifat Kavramları (KDV-2)
KDV Kanununda iki çeşit tevkifat bulunmaktadır.
Tam Tevkifat (KDV-2)
- KDV ye tabi işlem sonucu oluşan tüm KDV nin alıcı tarafından beyan edilerek ödenmesidir.
- Tam tevkifatta geliri elde eden taraf KDV mükellefi değildir.
- KDV-2 ile beyan edilen KDV tutarı, KDV-1 beyannamesi ile indirim konusu yapılabilir.
- 117 seri no’lu KDV Genel Tebliği’nde tam tevkifat yapılacak işlemler yer almaktadır. Bu işlemler dışında tam tevkifat yapılamaz.
- Bir işlem Tam tevkifata tabi iken kısmı tevkifata da tabi olursa tam tevkifat uygulanacaktır.
- 117 seri no’lu KDV Genel Tebliğine göre
- Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler (İkametgahı, İşyeri, Kanuni Merkezi Ve İş Merkezi bulunmayan),
- Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim Ve Hizmetler,
- Reklam Verme İşlemleri. tam tevkifat kapsamındadır.
Türkiye’de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler (KDV-2)
a. Yurt Dışından Hizmet Alım İşlemlerinde Tam Tevkifat
- Her türlü mal ve hizmet ithali Kdv ye tabidir. Ancak yurt dışından alınan mal Türkiye’de kullanılmalı veya hizmet Türkiye içerisinde ifa edilmelidir.
- Bu bağlamda, hizmet alımı açısından, yurtdışından alınıp, yine yurt dışında yararlanılmış hizmetlerde herhangi bir vergi sorumluluğu oluşmaz ve KDV söz konusu olmaz.
- Şu an yer alan uygulamada mal ithal eden mükellefler bu mallar için gümrük müdürlüklerine KDV ödemesi yapmaktadır. Ancak yurt dışından alınan hizmetler herhangi bir gümrük işlemine tabi tutulamamaktadır.
- Aşağıdaki hizmet işlemleri tam tevkifata tabidir.
“-Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi için yurt dışında çizilip Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti,
–Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,
–KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir idareye yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,
–KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti.“
— GİB 117 NO LU KDV GENEL TEBLİĞİ
b. Yurt Dışından Mal Teslimlerinde Tam Tevkifat
- Yurt içinde yerleşik olmayan, işyeri ya da kanuni merkezi Türkiye’de bulunmayan satıcılar tarafından yapılan ve katma değer vergisi kapsamındaki mal teslimlerinde, tam tevkifat yapılması zorunludur.
- Örneğin, Yurt dışında yerleşik olan bir yabancı işletmesinin, işletim hakkını, marka hakkını Türkiye’de satıyorsa bu durumda tam tevkifat yapılması gerekmektedir.
- Ayrıca, Türkiye’de basit usule tabi faaliyetlerde bulunan mükellefler, KDV den istisna bir satımda bulundukları için bu durumda da KDV tevkifatı yapılamaz.
- Ancak, mal tesliminde bulunan yabancılar Türkiye’de sürekli olarak faaliyette bulunuyorlarsa, Gelir/Kurumlar vergisi ve KDV mükellefi olacaklarından tam tevkifat yapılamaz.
- Yabancıların, yapmış olduğu arızi kazanç niteliğindeki sürekli olmayan mal teslimleri KDV konusu içerisine girmediği için, tevkifat yapılamaz.
- Ancak, yabancının yapmış olduğu mal teslimine konu faaliyetin, devamlı olup olmadığının tespit edilmemesi durumunda tevkifat yapılmalıdır.
- Gümrük yoluyla yapılan KDV konusu içerisine giren mal ithalatlarında KDV Gümrük Müdürlüklerinde tahsil edildiği için ayrıca KDV tevkifatı yapılması gerekmemektedir.
- Kanuni ve iş merkezleri yurtdışında bulunan yabancıların Türkiye’de bulunan taşınmazlarının satılması durumunda, taşınmazlar 2 yıl boyunca aktifilerinde yer alması şartıyla, kdv istisnası durumu söz konusu olduğu için KDV tevkifatı yapılamaz. Aksi durumda tam tevkifat yapılması gerekmektedir.
Serbest Meslek Faaliyetlerinde Tam Tevkifat
- 193 no lu Gelir vergisi kanunun 18. maddesinde bazı serbest meslek faaliyetleri gelir vergisi istisnası kapsamına alınmıştır.
“Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir,
hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band,radyo ve televizyon senorya ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.”
193. Gelir Vergisi Kanunu 18. Md.
- Faaliyetin 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre tanımlanan çalışmalar arasında yer aldığının ispatlanması durumunda istisna söz konusu olabilir.
- Serbest mesleği icra edenler, bu faaliyetlerden yapılacak hasılat istisna hadleri içerisinde kalmak şartıyla, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda da değillerdir.
- Ayrıca, bu faaliyetleri arızi olarak yapanlar için , KDV mükellefi olmak zorunluluğu bulunmamaktadır.
- Sadece bu faaliyetleri düzenli olarak yapıp gelir elde edenlerin ise KDV mükellefi olmaları gerekmektedir.
- Yukarıda sayılı Gelir Vergisi İstisnası kapsamındaki serbest meslek faaliyetleri yapanlar, işlerini,
- “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler.”
- için yapmaları durumunda, söz konusu kurum ve kuruluşlar sorumlu sıfatıyla serbest meslek erbabları adına tam KDV tevkifatı yapmaları mecburidir.
- Bu işlemleri yapacak serbest meslek erbapları, tevkifat yapılması gerekliliğini önceden yukarıda sorumlu kurum ve kuruluşlara bildirmesi gerekmektedir.
Serbest Meslek Faaliyetlerinde Tam Tevkifat Süreci
- Öncelikle yukarıda sayılı serbest meslek faaliyetlerinden yararlanacak kurum ve kuruluşlar, serbest meslek erbaplarından,
- “Faaliyetlerinin arızi olması nedeniyle KDV’ye tabi olmadığını, (Tam Tevkifat Yapılacak)
- Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyanını tercih ettiklerini veya (tam tevkifat yapılacak)
- Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak KDV’nin kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edileceğini”, belirten bir yazı almaları gerekmektedir. (tam tevkifat yapılmayacak )
- Sorumlu sıfatıyla KDV leri beyan edilen serbest meslek erbaplarının defter tutmaları ve ayrıca KDV beyannamesi vermelerine gerek yoktur.
- KDV, ilgili kurumlar tarafından, stopaj dahil tutar üzerinden hesaplanır, KDV-2 beyannamesi ile beyan edilir ve ödenir. Stopaj da ayrıca muhtasar beyanname ile bildirilir.
- 18.maddede yer alan Serbest Meslek Erbabları için %17 Stopaj uygulanmaktadır.
- Serbest meslek hizmeti veya teslimi alan kurum ve kuruluşlar Gider Pusulası düzenleyerek gerekli Tevkifat ve Stopaj kesintilerini yapabilirler.
- Özetle arızi olarak ya da düzenli olarak sadece 18 maddedeki serbest meslek faaliyetlerini yapanlar, yukarıda sayılı kurumlara satış yapmaları durumunda, Tam KDV Tevkifata tabi tutulmaları gerekmektedir.
- Ancak bunlardan KDV mükellefi olanlar, faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak KDV’nin kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edileceğini”, belirten bir yazı yazmaları halinde tevkifat yapılmaz.
Kiralama İşlemlerinde Tam Tevkifat
- Gelir Vergisi Kanunu Madde. 70’te sayılan mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV’ye tabi tutulmuştur. (Gayrimenkul, Motorlu araçlar, vb.)
- “Md.70 e göre Kiraya verenlerin,
- Başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsamdadır.) ve
- Kiracının KDV mükellefi olması, (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir.)” durumlarının bir arada bulunması halinde kiracılar sorumlu sıfatıyla tam tevkifat uygulayarak KDV-2 beyannamesi verecektir.
- Ayrıca aşağıda kiracı için aşağıda durumların mevcut bulunması hallerinde de kiracılar tarafından KDV tevkifatı yapılacaktır.
- Basit usulde vergilendirilenler,
- Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den istisna olan işletmeler,
- Sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması halinde tevkifat yapılacaktır.
- KDV’ ye tabi olan kiralamalarda kiraya verenin başka faaliyetleri dolayısıyla KDV mükellefi olması durumunda, tam tevkifat yapılmaz.
- Bu durumda, Kiranın KDV si diğer işlemleriyle birlikte beyan edilir.
- Kiralama işleminde KDV istisnası bulunması durumunda, tevkifat yapılamaz.
Reklam Verme İşlemlerinde Tam Tevkifat
- Reklam hizmeti alanın (reklamı yapılan) KDV mükellefi olması, reklam hizmeti verenin (reklamı yayınlayan) KDV mükellefi olmaması halinde ortaya çıkan tam tevkifat uygulamasıdır.
- KDV mükellefi kişi veya kurumlar, KDV mükellefi olmayan,
- Amatör spor kulüplerde oyuncularının formalarında gösterilmek,
- Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,
- Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak üzere reklam vermeleri durumunda sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yaparak KDV-2 Beyannamesi vermeleri gerekmektedir.
- Reklam verenlerin yani hizmeti alanların;
- Basit usulde vergilendirilenler,
- Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den istisna
olan işletmeler,
- Sadece KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV
mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması durumunda, kendilerinin Tam tevkifat uygulayıp beyan etmeleri gerekmektedir.
- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların reklam hizmeti vermeleri halinde ise reklam hizmeti alanın, KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmayacaktır.