Veraset ve İntikal Vergisi

• 16 Şubat 2025
• 0
• 142 Kez Okundu

Veraset ve İntikal Vergisi, bir kişinin; ölümü, TMK( Türk Medeni Kanunu) kapsamında gaipliğine karar verilmesi veya bağış yapması sonucunda, kişinin maddi kıymetlerinin başka bir kişi veya kişilere intikal etmesi dolayısıyla alınan vergidir.

Ölüm veya gaiplik dolayısıyla, maddi bir değerin, kişinin varislerine geçmesine, veraset yoluyla intikal denilmektedir.

Öte yandan, bir kişi, hayatta iken belli bir maddi kıymeti başka bir kişiye karşılıksız olarak bağışlıyorsa buna ivazsız( karşılıksız) intikal denilmektedir.

Veraseten intikal ve ivazsız intikal, vergilendirme açısından aynı kanuna tabi olsalar da, farklı oranlarda vergilendirilmektedir.

Ayrıca, her miras veya bağış tutarının vergilendirilmesi de söz konusu değildir.

Her iki durumda da, bakanlık tarafından ilgili yıla ait istisna sınırı belirlenerek ve belirli bir tutara kadar olan intikallerden vergi alınmamaktadır.

Başka bir husus ise, toplam intikal tutarı, vergilendirme sınırını aştığında istisna sınırına kadar olan tutarın her halükarda vergilendirilmemesidir.

Bu hususu, verginin hesaplanması başlığı altında yazımızın ilerleyen kısımlarında, örnek veraset intikal vergisi hesaplamaları üzerinden inceleyeceğiz.

Sizlere, hem mirasçılar hem de beyanname düzenleyenler açısından, veraset intikal vergisini aşamaları ile anlatacağız.

Son olarak da, örnek bir uygulama üzerinden veraset intikal vergisi hesaplayacağız.

Hangi Durumlarda Veraset ve İntikal Vergisi Alınır?

Aşağıdaki durumlarda yer alan veraseten veya ivazsız intikalleri üzerinden Veraset ve İntikal vergisi kapsamındadır.

Ölüm veya Gaiplik Nedeniyle İntikal

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olanlara ait malların intikali,

• Türkiye’de bulunan malların intikali.

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, diğer ülkelerde bulunan malların intikali.

Türkiye cumhuriyeti vatandaşlarının, yurtdışında bulunan mallarının, Türkiye’de ikameti olmayan yabancılara intikalleri verginin kapsamına girmemektedir.

Örneğin, T.C vatandaşı Bay A’nın İngiltere’de bulunan mülkünün, Türkiye’de ikameti bulunmayan İngiliz vatandaşı Mr. B‘ye kalması durumunda verginin kapsamına girmeyecektir.

Ancak, Mr. B’nin Türkiye’de yerleşik olma şartlarını taşıması durumunda, vergi doğacaktır.

Bağış, Şans Oyunu veya Çekiliş Nedeniyle İntikal

Türkiye sınırları içerisinde bulunan kıymetlerin, ivazsız intikali uyruğa bakılmaksızın Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabidir.

Yani, bir yabancının Türkiye sınırlarında olan bir malı başka bir yabancıya nakil etmesi durumunda dahi vergi doğacaktır.

Ayrıca bağış, ana, baba eş ve çocuklarından (evlatlıktan evlat edinenlere yapılan ivazsız intikaller hariç) ivazsız mal intikallerinde vergi, tarifenin yarısı alınarak hesaplanır.

Ölüm Durumunda Mirasçıların Yükümlülükleri

Ölüm durumunda, mirasın reddedilmemesi durumunda, varisler (miras kalan kişi/kişiler) , murisin ( Miras bırakan) hem varlıklarından hem de borçların sorumludur.

Miras, murisin ölümünden itibaren 3 ay içerisinde reddedilmemişse ( Reddi Miras), doğrudan kabul edilmiş sayılır.

Mirasın reddi sürecinin olmadığı durumda varisler tarafından aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.

• Ölüm durumunda varisler, “Mirasçılık Belgesi”( Veraset İlamı) çıkartmalıdır.

• Mirasçılık Belgesi, Sulh Hukuk Mahkemesi‘ne başvuru yapılarak veya noter‘den talep edilebilmektedir.

• İntikal eden maddi kıymetler için, ölen kişinin ikametinin bağlı bulunduğu Vergi Dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi verilmelidir.

• Ölen kişinin mükellefiyeti bulunması durumunda ise, mükellefiyetin gerektirdiği yükümlülükler, ilgili kurumlara karşı ifa edilmelidir.

Veraset ve İntikal Vergisi Beyan Süresi

Ölüm, gaiplik, ve ivazsız intikal için veraset ve intikal vergisi beyan sürelerini inceleyelim.

Ölüm ve Gaiplik Durumunda Veraset ve İntikal Vergisi Beyan Süresi

Veraset ve İntikal Vergisi beyan süresi, ölüm Türkiye’de meydana gelmiş ve varisler Türkiye’de ise 4 aydır.

Ölüm Türkiye’de meydana gelmiş ve varisler Türkiye’de bulunmuyorsa 6 ay içerisinde beyan edilmelidir.

Beyanname miras bırakan’ın ikametinin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilir.

Öte yandan, ölüm yurtdışında meydana gelmiş ise;

• Varislerin Türkiye’de bulunması durumunda, ölüm tarihini takip eden 6 ay içinde,

• Varisler, ölenin bulunduğu memlekette bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden 4 ay içinde,

• Varisler ölenin bulunduğu memleketin dışında başka bir yabancı memlekette bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden 8 ay içinde,

Murisin Türkiye’deki son ikametgahının bulunduğu yerdeki vergi dairesine beyan edilmelidir.

Gaiplik durumunda, gaiplik kararının ölüm siciline işlendiği tarihi takip eden 1 ay içinde verilmelidir.

İvazsız İntikal Veraset ve İntikal Beyan Süresi

İvazsız intikal durumunda, maddi kıymetin hukuken elde edildiği tarihi izleyen 1 ay içerisinde beyanname verilmelidir.

Yarışma, çekiliş veya şans oyunları ödülleri için ise organizasyonun yapıldığı günü takip eden 20. günü akşamına kadar beyan edilmelidir.

Veraset ve İntikal Vergisi 2025 İstisna Sınırları

Aşağıda gösterilen intikaller Veraset ve İntikal Vergisinden müstesnadır. (Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği Seri no:56)

a) Veraset ile intikal eden ev eşyası ile murise ait zat eşyası ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşya;
b) Değerleri 10 uncu maddeye göre belirlenen menkul ve gayrimenkul mallardan evlatlıklar da dahil olmak üzere füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinin 2.316.628 TL‘si (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinin 4.636.103 TL‘si;
c) Örf ve adete göre verilmesi mutat bulunan; hediye, cihaz, yüzgörümlüğü ve drahomalar (Gayrimenkuller hariç);
ç) Bilumum sadakalar;
d) İvazsız suretle vaki intikallerin 53.339 TL‘si;
e) Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları
Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun‘da tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 53.339 TL si;
f) Üçüncü maddenin (a) ve (b) fıkraları şümulüne giren şahısların statüleri gereğince maksatları içinde usulüne uygun olarak yaptıkları yardımlar; g) Amme idare ve müesseseleri ve 3659 sayılı kanuna tabi müesseseler ve amme menfaatlerine hadim
cemiyetlerden veya emekli sandıklarından (Veya bu mahiyetteki kurumlardan) dul ve yetimlere bağlanan aylıklarla bu aylıklar dışında verilen emekli ikramiyeleri ile dul ve yetim evlenme ikramiyeleri ve hizmet müddetlerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine aylık yerine toptan yapılan ödemeler ve harb malülleriyle şehit yetimlerine tekel bey’iyelerinden ödenen paralar;
h) Harbde veya eşkiya müsademelerinde, manevra ve talimler esnasında veyahut bunlarda aldığı yaralar
neticesinde ölen subay, astsubay ve erlerin (Jandarma dahil) kezalik vazife esnasında ölen emniyet mensuplarının füru ve eşlerine ve ana ve babalarına intikal eden bütün mallar kıymetinden (b) fıkrasında kabul olunan miktarın bir misli
i) Borçlar Kanununun 242 nci maddesine göre rücu şartı ile yapılan hibelerde bağışlananın bağışlıyandan evvel vefatı halinde bağışlıyana rücü eden hibe edilmiş mallar;
j) Sağlar arasında ivazsız bir tarzda vukubulan intikaller hariç olmak üzere kuru mülkiyet halinde intikal eden mallar (kuru mülkiyet halinde kaldığı müddetçe.)
k) Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için veya kurulduktan sonra tahsis olunan mallar.
l) Plaka tahdidi uygulanan illerde Cumhurbaşkanı Kararı ile yetkili kılınan trafik komisyonlarınca ticari plaka
satışından elde edilen paralardan, ticari, plakalı taşıt sahiplerine dağıtılan miktarlar.
m) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının
veraset ve intikal yoluyla devir ve iktisabına ilişkin işlemler.
n) Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idareler bütçelerinden kamu iktisadi teşebbüslerine yapılacak iktisadi transferler ve yardımlar.
o) 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının hak kazanılan kısımları.

b), (d) ve (e) bentlerine göre, her bir takvim yılında uygulanacak istisna hadleri, önceki yılda uygulanan istisna hadlerine bu yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artış yapılmak suretiyle tespit olunur.

Artırım sırasında 1 milyon liraya kadar olan tutarlar dikkate alınmaz.

2025 Veraset ve İntikal Vergisi Tarifesi

Vergi Usul Kanunu 16.ncı madde kapsamında, Vergi tarifesinin matrah dilim tutarları, % 43,93 yeniden değerleme oranında arttırılmıştır.

Böylece, 01/01/2025 tarihinden itibaren veraset yoluyla veya ivazsız intikallerde, aşağıdaki tarifeye göre veraset ve intikal vergisi hesaplanacaktır.

• Anne, baba eş ve çocuklarından (evlatlıktan evlat edinenlere yapılan ivazsız intikaller hariç) ivazsız mal intikallerinde vergi, ivazsız intikal tarifesinin yarısı alınarak hesaplanır.

• Şans oyunları, çekiliş ve yarışmalardan kazanılan ikramiyeler için hesaplanacak vergi tarifesi 2025 yılı için %20’dir.

2025 Veraset ve İntikal Vergisi Örnek Hesaplama

Aşağıda, örnekler üzerinden veraset ve intikal vergisi hesaplamaları yapılmıştır.

Örnek: 1 ( Eş ve Çocuklara Birlikte Miras Vergi Hesaplama)

Vefat eden Muris A, kanuni mirasçısı olan çocuğu B’ye 45.000.000 TL miras bırakmıştır.

Veraset ve intikal vergisi yapınız.

Öncelikle, vergi matrahını tespit edelim.

• Vergi matrahı : 45.000.000 TL ( Miras Tutarı) – 2.316.628 TL ( İstisna Tutarı) = 42.683.372 TL

• İlk dilimde, 2.400.000 TL’ye kadar %1 ‘i 24.000 TL,

• İkinci dilimde, sonra gelen 5.700.000 TL’nin %3‘ü 171.000 TL,

• Üçüncü dilimle, 12.000.000 TL’nin %5‘i 600.000 TL

Şimdiye kadar,

2.400.000+5.700.000+12.000.000=20.100.000 TL matrah için vergi hesaplaması yaptık.

Kalan matrah, 42.683.372 TL – 20.100.000 TL TL = 22.583.372 TL olacaktır.

Dördüncü dilime baktığımızda, sonra gelen “24.000.000 TL için” ibaresini görmekteyiz.

Kalan 22.583.372 TL için son hesaplama bu dilimde sona erecektir.

• Dördüncü dilimde, 22.583.372 TL’nin %7’si 1.580.836,04 TL vergi hesaplanacaktır.

Toplamda her bir dilimde, 24.000 TL + 171.000 TL+ 600.000+ 1.580.836,04 =2.375.836,04 TL vergi hesaplanmaktadır.

Örnek: 2 ( Sadece Eşe Miras Vergi Hesaplama)

Vefat eden Muris A, kanuni mirasçısı olan eşi B’ye 25.000.000 TL miras bırakmıştır. Muris A’nın çocuğu bulunmamakta ve eşinden başka mirasçısı bulunmamaktadır.

Veraset ve intikal vergisi hesaplamaları yapınız.

Öncelikle, vergi matrahını tespit edelim.

• Vergi matrahı : 25.000.000 TL ( Miras Tutarı) – 4.636.103 TL ( İstisna Tutarı) = 20.363.897 TL

• İlk dilimde, 2.400.000 TL’ye kadar %1 ‘i 24.000 TL,

• İkinci dilimde, sonra gelen 5.700.000 TL’nin %3‘ü 171.000 TL,

• Üçüncü dilimle, 12.000.000 TL’nin %5‘i 600.000 TL

Şimdiye kadar 20.100.000,00 TL’lik matrahın vergi hesaplamasını yaptık.

Denk gelen son dilime kalan; 20.363.897-20.100.000 = 263.897 TL için %7 oranı üzerinden hesaplama yapalım.

• Dördüncü dilimde, 263.897 TL’nin %7’si 18.472,79 TL vergi hesaplanacaktır.

Toplam Ödenecek vergiyi hesaplayacak olursak;

• 24.000 TL + 171.000 TL+ 600.000+ 18.472,79 =813.472,79 TL vergi hesaplanmaktadır.

Örnek: 3 ( İvazsız İntikal, Bağış Vergi Hesaplama)

Bay A, karşılıksız olarak B’ye 5.000.000 TL bağış yapmıştır. Veraset ve intikal vergisi hesaplamaları yapınız.

İlk olarak istisna tutarını düşerek vergi matrahını tespit edelim.

• Vergi matrahı : 5.000.000 TL ( Miras Tutarı) – 53.339 TL ( İstisna Tutarı) = 4.946.661 TL üzerinden hesaplama yapılacaktır.

• İlk dilimde, 2.400.000 TL’ye kadar %10 ‘i 240.000 TL,

Kalan hesaplanacak vergi matrahımız; 4.946.661 TL -2.400.000 = 2.546.661 TL ikinci vergi diliminin içerisinde tamamlanacaktır.

Bu nedenle,

İkinci dilimde, sonra gelen 2.546.661 TL’nin %15‘ü 381.999,15 TL, olacaktır.

Toplam ödenecek veraset ve intikal vergisini hesapladığımızda, 240.000 TL + 381.999,15 = 621.999,15 TL olacaktır.

Örnek: 4 ( Anne Baba Eş Çocuk, İvazsız İntikal, Bağış Vergi Hesaplama)

Bay A, karşılıksız olarak kızı B’ye 3.000.000 TL bağış yapmıştır. Veraset ve intikal vergisi hesaplamaları yapınız.

İlk olarak istisna tutarını düşerek vergi matrahını tespit edelim.

• Vergi matrahı : 3.000.000 TL ( Miras Tutarı) – 53.339 TL ( İstisna Tutarı) = 2.946.661 TL üzerinden hesaplama yapılacaktır.

• Unutmayalım ki; bir kişiye anne, baba, eş, çocuk kaynaklı bir ivazsız intikal olması halinde vergi tarifesi ivazsız intikal tarifesinin yarısı oranında uygulanır.

• İlk dilimde, 2.400.000 TL’ye kadar %5 ‘i 120.000 TL,

Kalan hesaplanacak vergi matrahımız; 2.946.661 TL -2.400.000 = 546.661 TL olacaktır.

Böylece,

• İkinci dilimde, sonra gelen 546.661 TL’nin %7,5‘ü 40.999,57 TL, olacaktır.

Toplam ödenecek veraset ve intikal vergisi, 120.000 TL + 40.999,57 =160.999,57 TL olacaktır.

Örnek: 4 ( Yarışma, Çekiliş, Şans Oyunları Veraset İntikal Vergisi Hesaplama)

Bay A, yarışma programından, 1.000.000,00 TL ödül kazanmıştır. Veraset ve intikal vergisi hesaplayınız.

Vergi, şans oyunları veya yarışma ve çekilişi düzenleyen kişi veya kurumlar tarafından, kazanılan ikramiyeden kesilmelidir.

Öncelikle, istisna tutarını düşerek vergi matrahını tespit edelim.

• Vergi matrahı : 1.000.000 TL ( ödül tutarı ) – 53.339 TL ( İstisna Tutarı) = 946.661 TL üzerinden hesaplama yapılacaktır.

• Tarife 2025 Yılı için %20 olup, 946.661 x 0,20 = 189.332,20 TL vergi hesaplanacaktır.

“2025 yılı Damga Vergisi Oranları “