Trend Analizi

• 30 Nisan 2023
• 0
• 1907 Kez Okundu

Trend Analizi: bir işletmenin bir veya daha fazla yıla ait mali tablolarındaki verilerin, belirlenmiş bir baz yıla bölünerek mukayese edildiği bir finansal analiz yöntemidir.

Aynı zamanda, eğilim yüzdeleri analizi olarak da bilinen trend analizi; birden fazla yılı analiz etmesi özelliği ile bir “Dinamik Analiz” türü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Trend analizi yöntemi ile mali verilerin yıllar itibariyle yüzde kaç arttığı veya azaldığı bilgisini elde etmemiz mümkündür.

Bu günkü yazımızda, trend/eğilim yüzdeleri analizi hesaplamasının nasıl yapılacağını ve sonuçların nasıl yorumlanması gerektiğini açıklayacağız.

Trend Analizi Nasıl Hesaplanır?

Trend analizi hesaplanırken aşağıdaki adımlar izlenir:

• Hesaplanacak yıllara ait finansal tablo kalemleri seçilen baz yıla bölünür.

• Elde edilen bölümler “100” ile çarpılarak yüzdesel değişim oranı bulunur.

• Baz yıl tutarı da kendisine bölünüp “100” ile çarpıldığında %100 olacaktır.

• Bulunan yüzdesel değişimler “100” ün altında ise yüzden çıkarılır,

• Böylece, elde edilen sonuç kadar %X azalma olduğu sonucu elde edilir.

• Eğer, bulunan yüzdesel değişim oranı “100” den büyükse, değişim oranından “100” çıkartılır.

• Bu şekilde, elde edilen sonuç kadar %X artış olduğu sonucu elde edilir.

Yazımızın devamındaki örnekler ile hesaplamaları basit bir şekilde yapacağız.

Trend Analizi Örnek Soru

Şimdi, Trend / Eğilim yüzdeleri analizi ile ilgili örnek bir soruyu ele alalım.

Örnek: Aşağıda A işletmesinin 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin bilanço mali verileri yer almaktadır.

Baz yıl kabul edilen 2019 yılına göre, işletme mali verilerini trend analizi yöntemi ile hesaplayınız ve yorumlayınız.

Analiz Verilerinin Hesaplanması

Hesaplama aşamasında:

• Bilanço kalemleri baz yıl olarak kabul edilen 2019 yılı verilerine bölünmüştür.

• Böylelikle, ilgili yıl verisinin, baz yıla göre oransal olarak ne kadar fazla veya eksik olduğu tespit edilmiştir.

• Ayrıca, elde edilen sonuçlar 100 ile çarpılarak yüzdelik olarak değerleri tespit edilmiştir.

Son olarak, örnek sorumuz ve hesaplamamız üzerinden yıllar itibariyle oranları yorumlayalım.

2020 Yılı Analiz Yorumlama

Öncelikle, 2021 yılının yorumunu yapacak olursak:

• 2020 yılında dönen varlıklar baz yıl olan 2019 yılına göre %8, KVYK ise %12 oranında artmıştır.

• Kısa vadeli borçların dönen varlıklardan %4 oranında daha fazla artması durumunu, A işletmesinin kısa vadeli borçlarını ödeme riskinin 2019 yılına göre bir miktar arttığı şeklinde yorumlayabiliriz.

• Kısa vadeli ödeme riskinin analizi için cari oranlara baktığımızda 2019 yılında cari oran (DV/KVYK) 560.000/250.000= 2,24 iken, 2020 yılında 605.000/280.000= 2,16 olmuştur.

• Böylelikle, 2019 yılında dönen varlıkları ile kısa vadeli borçlarını 2,24 defa ödeyebilen A işletmesi; 2019 yılında 2,16 defa ödeme gücüne sahiptir.

• Öte yandan, Duran varlıklar açısından bakıldığında, işletme duran varlıkları 2020 yılında 2019 yılına göre %12 oranında artmıştır.

• Ayrıca bu artış, tutar olarak da 30.000TL olarak gözlemlenmektedir.

• Artan bu duran varlık kaleminin temini için finansmanın nasıl sağlandığı tespit etmek için; KVYK, UVYK ve sermayeye bakıldığında, sermayenin %4 lük artışı olan 20.000TL ile bir kısmının yapılabilme ihtimalinin yanında KVYK’ların %16 veya UVYK’ların %50 artışı ile finanse edildiği daha kuvvetli bir ihtimaldir yorumunu yapabiliriz.

• Çünkü, genel itibariyle işletmeler, duran varlık finansmanları için uzun vadeli borçlanma yolunu tercih etmektedirler.

İlk olarak firmanın trend analizini, borçlarının ödeyebilme güçlerini daha çok ele alarak yorumladık.

Şimdi de sermaye ve borç ilişkisi açısından trend analizimizi yapalım.

• 2019 baz yılı göz önüne alındığında, 2020 yılında işletme öz sermayesi %4 oranında artmıştır.

• Bu durum, için sermayenin artışının 2019 yılı dönem net karından kaynaklanabileceği yorumunu yapabiliriz.

• İşletme bununla birlikte; KVYK kaleminde %16, UVYK kaleminde ise %50 lik bir artış görmüştür.

• Bu durumda işletmenin faaliyet hacmini kendi karından ziyade borçlanma yoluyla sürdürdüğü yorumunu yapabiliriz.

• Uzun vadeli borçlardaki artışın oransal olarak kısa vadeli borçlardaki artıştan fazla olması,

• İşletmenin hem günlük faaliyetlerinin hem de duran varlıklarının finansmanında daha çok uzun vadeli kaynak kullanarak likidite problemi yaşamamak için atmış olduğu bir adım olarak değerlendirebiliriz.

• Öte yandan, işletmenin finansmanının sermayeden ziyade borçlanma ile yapıldığına ayrıca borç sermaye ilişkisi incelerek de yorumlanabilir.

• İşletme borçlarının hem oran hem de tutar olarak sermayeye göre fazla artması, “Borç Öz Sermaye Oranı”na bakıldığında : ( K.V.Y.K+U.V.Y.K / SERMAYE )

• 2019 yılı için 300.000+10.000/500.000 = 0,62 ile işletme borçlarının sermayenin %62 sini oluşturduğu, 2020 yılı için 350.000+15.000/520.000 = 0,70 ile işletme borçlarının sermayenin %70 ini oluşturduğu görülmektedir.

Yazımızda örnek bir işletme ve temsili bir bilanço incelenerek trend analizi yöntemini ele aldık.

Analiz için, örneğimizde 2 yıl karşılaştırılmış olsa da bu yöntem ile aynı zamanda 2 den çok daha fazla yılın analiz edilmesi de mümkündür.

“Karşılaştırmalı Tablolar Analizi Nasıl Yapılır?”