Net Çalışma Sermayesi
- 2 Temmuz 2023
- 1474 Kez Okundu
Net çalışma sermayesi veya diğer ismi ile net işletme sermayesi: işletmenin kısa vadeli likit varlıklarından kısa vadeli borçları düşüldükten sonra, işletmenin günlük faaliyetlerini sürdürebilmesi için elinde ne kadar nakit ve benzeri değerlerin kaldığı gösteren hesaplamadır.
Diğer bir ifade ile işletmenin tüm kısa vadeli borçlarını ödedikten sonra ne kadar likit varlığının kalacağını gösteren kavramdır.
Tanım içerisindeki günlük faaliyet kavramı, işletmenin mal alımı yapabilmesi, üretim veya ticaretin devamı için gerekli giderlerini ödeyebilmesini ifade etmektedir.
Basit bir örnek ile bu kavramı somutlaştıralım.
- Örneğin, bir restorant için bu durumu düşündüğümüzde, tüm işletme parasının kasada yer aldığını varsayarsak, tüm borçlarını kasadaki nakit ile ödeyip kapatır ve geriye hiç nakit kalmaz ise, ocak için tüp bittiğinde yeni bir tüp alınamayacak ve hizmet üretimi sekteye uğrayacaktır.
- Sonuç olarak, işletme yeni nakit elde edimi için yemek verme hizmetini müşterilerine sunmak zorunda olacağından alım satım sürecince duraklama yaşanacaktır.
- Bu yüzden net çalışma sermayesi kavramı mali tablolar içerisinde nakit dengesini gösteren temel bir göstergedir.
Aynı zamanda, Nakit Oranı, Asit Test Oranı bilhassa da Cari Oran ile Yakından ilişkilidir.
Yazımızda, net işletme sermayesinin formülü hesaplaması ve bu konu ile ilgili örnek soru çözümlerini sizlere sunacağız.
Net Çalışma Sermayesi Formülü
Öncelikle, net işletme sermayesi formülü:
Net Çalışma Sermayesi : Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar olarak hesaplanmaktadır.
Net İşletme Sermayesi Yorumlama
Bu oran yorumlanırken aşağıdaki hususlar göz önüne alınmalıdır.
- Net çalışma sermayesinin hesaplanması sonucunda sonucun pozitif çıkması idealdir.
- Sonucun pozitif çıkması, işletme tüm kısa vadeli borçlarını, o anki dönen varlıkları ile ödese dahi elinde nakit ve benzerlerinin kalacağını bize gösterir.
- Böylelikle işletme “borçlarını ödeyebilir ve günlük ticari faaliyetini yürütebilir.” yorumunu yapabiliriz.
- Ancak, pozitif sonucun işletme sektör durumuna göre çok fazla olması da istenmez.
- Çünkü çok yüksek net çalışma sermayesi, atıl nakit bulundurma anlamına gelebilir ve işletmenin kaynaklarını doğru kullanmadığı sonucuna varılabilir.
- Bu durumun, sınanması için de nakit oranı gibi diğer likitide oranları ile sektör ortalamalarına göre yorumlanmalıdır.
- Sonucun negatif çıkması ise zaten istenen bir durum olmayıp borç ödeme gücünün zayıf olduğu anlamına gelmektedir.
Örnek Soru Çözümleri ve Yorumlama
Yazımızın bu bölümünde net çalışma sermayesinin hesaplanması ile ilgili örnek hesaplama ve yorumlama yapacağız.
Örnek 1 :
Bilecik İşletmesinin 31.12.2023 tarihli bilançosu aşağıdaki gibidir. Net işletme sermayesini ve Cari oranı hesaplayınız.
| AKTİF | | PASİF | |
|---|
| DÖNEN VARLIKLAR | 60.000 | K.V.Y.K | 25.000 |
| DURAN VARLIKLAR | 30.000 | U.V.Y.K | 5.000 |
| | SERMAYE | 60.000 |
| AKTİF TOPLAM | 90.000 | PASİF TOPLAM | 90.000 |
Net Çalışma Sermayesi : D.V-K.V.Y.K = 60.000 -25.000 = 45.000 TL
- Hesaplama sonucunda net işletme sermayesinin 15.000TL olduğu karşımıza çıkmaktadır.
- İşletme elindeki tüm kısa vadeli borçlarını likit varlıkları ile ödediğinde günlük faaliyetlerini devam ettirebilmesi için elinde 15.000TL kaldığı yorumu yapılabilir.
Cari Oran: Dönen Varlıklar / K.V.Y.K = 60.000 / 25.000 = 2,4 bulunur.
- Cari oranın 2,4 olması işletmenin tüm dönen varlıkları ile kısa vadeli borçlarını 2,4 defa ödeyebileceği anlamına gelmektedir.
- Cari oran yorumlanırken ideal oran olarak sonucun 2 civarı olması beklenir. (Sektör ve işletme yapısına göre değişebilir.)
- Örneğimizde, net işletme sermayesinin pozitif olması olumlu bir durum iken cari oranın 2,4 çıkması işletmede gereğinden fazla nakit ve benzeri olduğu şeklinde yorumlanabilir.
- İşletme elindeki fazla nakit ile yeni yatırımlar yaparak işletmenin büyümesi veya mal alımları yaparak satışlarını arttırabileceği kararını verebilir.
Örnek 2 :
İzmir İşletmesinin 31.12.2023 tarihli bilançosu aşağıdaki gibidir. Net işletme sermayesini ve Asit Test Oranını hesaplayınız.
| AKTİF | | PASİF | |
|---|
| DÖNEN VARLIKLAR | 40.000 | K.V.Y.K | 25.000 |
Hazır Değerler : 20.000
Menkul Kıymetler : 5.000
Stoklar: 15.000 | | U.V.Y.K | 5.000 |
| DURAN VARLIKLAR | 30.000 | SERMAYE | 40.000 |
| AKTİF TOPLAM | 70.000 | PASİF TOPLAM | 70.000 |
Net Çalışma Sermayesi : D.V-K.V.Y.K = 40.000 -25.000 = 15.000 TL
- Net çalışma sermayesinin 15.000 TL düzeyinde olması işletmenin kısa vadeli borçlarını ödedikten sonra geriye 15.000 TL kaldığı anlamına gelmektedir.
- Bu durum olumlu bir durum olarak yorumlanabilir.
Asit-Test Oranı : Dönen Varlıklar – Stoklar / K.V.Y.K
- 40.000 – 15.000 / 25.000 = 1 bulunur.
- Bu sonuç bize, işletmede herhangi bir stok satışının olmaması durumunda, kısa vadeli borçlarının tümünü ödeyebileceğini göstermektedir.
- Asit-test oranında ideal oran sektöre göre değişmekte olup 1 ve üzerinde olması beklenir,
- İşletme için hem net çalışma sermayesi hem de asit-test oranı açısından olumlu yorum yapılabilir.
Örnek 3 :
Mersin İşletmesi 31.12.2023 tarihli bilançosu aşağıdaki gibidir. Net işletme sermayesini hesaplayınız.
| AKTİF | | PASİF | |
|---|
| DÖNEN VARLIKLAR | 30.000 | K.V.Y.K | 35.000 |
Hazır Değerler : 20.000
Menkul Kıymetler : 5.000
Stoklar: 5.000 | | U.V.Y.K | 10.000 |
| DURAN VARLIKLAR | 55.000 | SERMAYE | 40.000 |
| AKTİF TOPLAM | 85.000 | PASİF TOPLAM | 85.000 |
Net Çalışma Sermayesi : D.V-K.V.Y.K = 30.000 – 35.000 = – 5.000 TL
- İşletme net çalışma sermayesi negatiftir.
- Bu durumda, işletme dönen varlıklarının tümü ile kısa vadeli borçlarını ödeyememektedir.
- İşletme net çalışma sermayesini yükseltmesi için duran varlık satışı yapabilir ya da uzun vadeli borçlanma yöntemlerini tercih edebilir yorumunu yapabiliriz.
“Finansal Tablolar Analizi Konu Anlatımı ve Örnek Sorular”