İş Sözleşmesi ve Türleri
- 16 Kasım 2019
- 3054 Kez Okundu
İş sözleşmesi türleri bu günkü yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
İş sözleşmesi, bir tarafın bağımlı olarak iş görmeyi , diğer tarafın da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan bir sözleşmedir.
İş Sözleşmesinin Yazılı Şekilde Yapılması Zorunlu Mudur?
- Süresi 1 yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her türlü resim, harçtan muaftır.
- Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde; işveren, işçiye en fazla 2 ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.
- Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde; işveren, işçiye en fazla 2 ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.
- Süresi 1 ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu hükümler geçerli değildir.
- İş sözleşmesi 2 aylık süre dolmadan sona ererse, işveren bu belgeyi en geç iş ilişkisinin sona erme tarihine kadar vermek zorundadır.
İş Sözleşmesi Türleri Nelerdir?
1- Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmeleri
- Nitelikleri bakımından en çok otuz
iş günü süren işlere süreksiz iş, daha fazla devam edenlere sürekli
iş denir.
2–Belirli
ve Belirsiz süreli iş sözleşmeleri
- İş ilişkilerinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı hallerde sözleşme belirsiz süreli sayılır.
- Belirli süreyi kapsayan işlerde veya işin tamamlanması, belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak yazılı şekilde yapılan sözleşmelere ise belirli süreli iş sözleşmeleri denir.
- Belirli iş sözleşmeleri, esaslı bir neden olmadıkça üst üste yapılamaz aksi halde sözleşme, başından beri belirsiz süreli sayılır.
- Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçi, iş sözleşmesinin belirli olmasından dolayı belirsiz süreli emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. Ücret ve maddi menfaatler, çalıştığı süreye orantılı olarak verilir.
3- Kısmi Süreli ve Tam Süreli İş
Sözleşmeleri
- İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir.
- Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçi ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça kısmi süreli olmasından dolayı farklı işleme tabi tutulamaz.
- Tam süreli çalışan işçilerden, çocuklarından biri ilkokula başladığı tarihi ayı takip eden ay başına kadar kısmi süreli talebinde bulunabilir. Bu talep işveren için bir geçerli fesih nedeni değildir. Aynı çocuk için sadece bir defa bu hak kullanılabilir. Ebeveynlerin birinin çalışmadığı durumda bu hak kullanılamaz.
- Üç yaşında bir çocuğu eşiyle veya münferiden evlatlık edinen ebeveynler de çocuğun teslim tarihinden itibaren bu haktan faydalanır.
4-Çağrı Üzerine Çalışma ve Uzaktan
Çalışma
- Yazılı sözleşme ile işçinin işçinin yapılması istenen işle ilgili olarak kendisinin çağrılması durumunda işi yerine getirme edimini gerçekleştireceğinin kabul edildiği çağrı üzerine çalışma sözleşmesidir.
- İşin yapılacağı zaman dilimi belirtilmemişse işçi haftalık 20 saat çalışılması kararlaştırılmış sayılır. İşçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.
- İşçiye çalışması için yapılacak bildirim aksi kararlaştırılmamışsa en az 4 gün önceden haber verilmesi gerekir. Süreye uygun çağrı üzerine işçi işi yapmak ile yükümlüdür.
- Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamışsa işveren, her çağırışında işçiyi 4 saat üst üste çalıştırmak zorundadır.
- İşçinin işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araları ile iş yeri dışında yerine getirme esasına dayalı olarak kurulan iş ilişkisi çerçevesinde yapılan sözleşmeye uzaktan çalışma sözleşmesi denir.
- Yapılacak bu sözleşmede işin genel ve özel şartları yer almalıdır. İşveren esaslı bir neden olmadıkça uzaktan çalışan işçiyi emsal işçilere göre farklı işleme tabi tutamaz.
5-Deneme süreli İş sözleşmesi
- Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğu sözleşmeler deneme süreli iş sözleşmeleridir.
- Bunun süresi en fazla 2 ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle 4 aya kadar uzatılabilir.
6-Takım Sözleşmesi ile Oluşturulan iş
Sözleşmeleri
- Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmelere takım sözleşmesi denir.
- Takım sözleşmeleri yazılı olarak yapılır. Sözleşmede her işçinin kimliği ve alacağı ücret ayrı ayrı gösterilir.
İş Sözleşmesinin Feshi ve İhbar Tazminatı