Marka Tescil Muhasebe Kaydı

• 12 Ocak 2024
• 0
• 1056 Kez Okundu

Marka tescil muhasebe kaydı ve marka tescil ücretlerine ait giderlerin muhasebe kaydı bu günkü yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

Öncelikle, marka ve patent vb. konu ile ilgili kavramları ve bunların hukuki dayanaklarını inceleyelim.

Marka Nedir?

Marka, bir işletmenin ürün veya hizmetlerinin diğer işletmelerin ürün veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlayan her türlü işarettir.

Örneğin, bir mal veya hizmetin adı, logosu, içermiş olduğu kelimeler, hatta ambalajını şekli dahi marka tesciline konu olabilir.

Ülkemizde, markaların korunması ile ilgili düzenleme “556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile yapılmıştır.

Bu kanun kapsamında, markanın tescili, kullanım hakkı, marka tescilinden doğan hakların kapsamı gibi konu ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Ayrıca, “6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu”, marka, patent, coğrafi işaret gibi tescil edilebilir ürün ve hizmetlerin; sınıflandırılması, tescili ve korunması ile ilgili temel hukuki dayanaktır.

Patent Nedir?

Patent ise, bir buluşun ait olduğu kimseye belli bir süre ile kullanım, üretim pazarlama veya satış yetkisini sağlayan bir haktır.

Diğer bir ifade ile patent, teknolojik alanlarda yapılan, yeni ve sanayiye uygulanabilir buluşların tescilidir.

Bu nedenle, sadece belirli şartları sağlayan sınai nitelikteki buluşlara bu kapsamda patent verilmektedir.

Örneğin, bilimsel teoremlere, sanat veya bilimsel eser niteliğindeki faaliyetlere “Sınai Mülkiyet Kanunu”na göre aşağıdaki buluşlara patent verilmemektedir.

Tekdüzen Hesap Planına Göre Marka ve Patentlerin Muhasebeleştirilmesi

Tekdüzen hesap planına göre işletmelere ait bir bedel ödenerek elde edilen söz konusu marka ve patentler “26. Maddi Olmayan Duran Varlıklar” hesap grubu içerisinde yer alan, “260. Haklar” Muhasebe hesabında takip edilmelidir.

Şimdi, yazımızda marka tescil muhasebe kaydı ortak başlığı altında marka, patent vb. haklar için yapılacak muhasebe kayıtlarını, örnek üzerinden inceleyelim.

Marka Tescil Muhasebe Kaydı

Marka tescili için ödenen her türlü gider ve ödemeler, “260. Haklar” hesabına maliyet bedelleri ile kayıt edilir.

• Aynı zamanda, 260. Haklar hesabına kaydedilen bedeller, amortismana tabi olup GİB tarafından açıklanan “Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Listesi” göz önünde bulundurularak hesap dönemlerinde amortisman ayrılır.

• Ödeme yapılan marka, patent vb. haklar için ödenen bedeller, “260. Haklar” hesabının borcuna yazılır.

• Ayrıca, marka vb. haklar için değerleme yapılması ile oluşacak değer artışları hesabın borç tarafına, değer azalışları ise hesabın alacak tarafına kaydedilir.

• Öte yandan, işletmeler bu hak veya imtiyazlarını devretmeleri durumunda ise hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.

• Bir diğer husus da şudur ki, pratikte marka tescili işlemleri uzun sürebilmekte ve işletmeler marka kullanım haklarını başvurudan aylar sonra elde etmektedir.

• Bu nedenle, Marka Patent Kurumu’na yapılacak başvuru ücretleri, nitelik olarak maddi olmayan bir duran varlık için verilen bir avans niteliğinde olacağı için, başvuru ücretlerinin “269. Verilen Avanslar” hesabına kaydedilmesi daha doğru olacaktır.

• Marka tescili yapıldıktan sonra ise 269. Hesabı alacaklandırılarak bedel 260. Haklar hesabının borcuna kaydedilmelidir.

Marka Tescil Muhasebe Kaydı Örnek Uygulama

Örnek: A işletmesi, 01.02.2023 tarihinde marka patent başvurusu için B Marka patent Danışmanlık firmasına KDV Hariç 3.500 TL ödemiştir. 01.05.2023 tarihinde marka başvurusuna başka bir firmadan itiraz edilmiş olup karşı itiraz için KDV Hariç 3.000 TL ödemiştir. İşletme 01.10.2023 tarihinde tescil işlemlerini tamamlamış ve danışmanlık firmasına, marka tescil belgesi için KDV Hariç 4.500 TL ödeyerek tescil belgesini teslim almıştır.

• Başvuru ücretleri ve tescil işlemi için muhasebe kayıtlarını yapınız.
• 31.12.2023 Dönemi normal amortisman yöntemi ile amortisman ayırma kaydını yapınız.
• İşlemler için KDV Oranı %20’dir.
• Marka faydalı ömür süresi 15 yıldır.
• Ödemeler banka yoluyla yapılmıştır.

Marka Tescil Başvuru Ücretleri Muhasebe Kaydı

Başvuru ücreti işletmenin maddi olmayan duran varlık elde edilmesinde verilen bir avans niteliğinde olduğu için “269. Verilen Avanslar” hesabın borcuna karşılığında da bankadan ödeme yapıldığı için “102.Bankalar” hesabının alacağına kaydedilmiştir.

Marka Karşı İtiraz Ücretleri Muhasebe Kaydı

Bazı durumlarda, markaların başvurularına başka işletmelerden itiraz edilmekte ve bunlar da ücrete tabi olmaktadır.

Bu nedenle başvuru aşamasının bir parçası olan bu işlem için “269. Verilen Avanslar” hesabının borcuna kayıt yapılmıştır.

Marka Tescil Belgesi Ücreti Muhasebe Kaydı

Tescil belgesi için ödenen 4.500 TL ücret de aynı şekilde hesabın borç tarafına kaydedilir.

Tescil Olan Marka İçin Ödenen Ücretlerinin Muhasebe Kaydı

İşletme, marka tescili için toplamda, 3.500 + 3.000 + 4.500 = 11.000 TL ücret ödemiştir. Marka tescil edildiği için işletme bu markanın kullanım hakkını elde etmiştir.

Bu nedenle toplam ödenen toplam 11.000 TL KDV Hariç bedel “269. Verilen Avanslar” hesabından “260. Haklar” hesabına virman yapılır.

Marka Amortisman Kaydı

Son olarak, bilançoda yer alan marka hakkı için amortisman ayırma işlemi yapalım.

Normal amortisman yöntemi kullanılarak amortisman aşağıdaki gibi hesaplanır:

Yıllık Amortisman: 11.000 / 15 = 733,33 TL olarak bulunacaktır.

Amortisman ayırma işlemi 01.10.2023 tarihinde başlayacak 01.15.2038 döneminde sona erecektir.

Örneğimizde, 01.10.2023 – 31.12.2023 dönemine ait amortisman hesaplaması “Dönem Sonu İşlemleri” olarak yapılacaktır.

Şimdi, bu bağlamda 3 aylık amortismanı hesaplayalım.

Aylık Amortisman: 733,33 / 12 = 61,11 ise 61,11 x 3 = 183,33 TL olacaktır.

Marka Tescil Muhasebe Kaydı Özet

Yazımızda öncelikle, marka tescil muhasebe kaydı konusunu öncelikle marka ve patentin hukuk ve muhasebe açısından ne ifade ettiğini inceledik.

Sonrasında, örnek marka tescil uygulaması üzerinden sizlere yevmiye kayıtlarını ve amortisman ayırma işlemini sunduk.

Özetleyecek olursak: örneğimizde, A işletmesi için marka tescil bedelleri kayıtları yapılırken, marka tescil olana kadar olan giderler bir avans niteliğinde olduğu için “269. Verilen Avanslar” hesabına kaydettik.

Bu işleme takiben, marka tescil belgesi teslim alındığında ise “269. Verilen Avanslar” verilen avanslar hesabında bu marka için biriken KDV hariç tutarları, “260. Haklar” hesabına virman yaptık.

Son olarak da söz konusu marka tescili için dönem sonu amortisman işlemini gerçekleştirdik.