Borsanın Özellikleri
- 1 Ağustos 2021
- 2623 Kez Okundu
Borsanın özellikleri, borsanın tanımı, kuruluş şartları ve Sermaye Piyasası mevzuatındaki borsaların hukuki mahiyetini bu günkü yazımızda sizlerle paylaşacağız.
Kısaltma: SP (Sermaye Piyasası)
Borsayı en basit haliyle; belirli bir kıymet veya kıymetlerin alım-satımının yapılması ve fiyatının belirlenmesi amacıyla kurulan sistemler veya pazar yerleri olarak tanımlayabiliriz.
Yazımızda, Sermaye Piyasası kapsamında faaliyet gösteren borsaların özelliklerinden bahsedeceğiz.
Sermaye Piyasası mevzuatı açısından baktığımızda ise borsaları;
Sermaye Piyasası içerisinde yer alan araç ve kıymetlerin, SP Kanunu ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde alınıp satıldığı ve fiyatının belirlendiği sistemler olarak tanımlayabiliriz.
Borsalar, bünyesinde bulunan kıymet ve araçları; güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir biçimde serbest piyasa koşullarında el değişimi yapılmasını sağlamayı amaçlar.
Borsaların özelliklerine geçmeden önce, borsaların ülke ekonomileri için önemine de değinecek olursak;
- Ülke ekonomileri açısından bir itibar unsuru olması,
- Fon ihtiyacı olan firmalar ile ellerinde fon fazlası olan tasarruf sahiplerini, bir araya getirerek, reel sektöre katkıda bulunması,
- Tasarruf sahiplerinin gelir elde etmesini sağlaması,
- Piyasa risklerinin, borsa aktörleri tarafından paylaşılmasını sağlaması; borsaların ülkeler için ne denli önemli olduğunu ifade etmektedir.
Öncelikle Sermaye Piyasasına tabi borsalarda işlem gören kıymetler veya enstrümanlar hangileridir inceleyelim.
S.P. Kapsamındaki Borsalarda İşlem Gören Kıymetler Nelerdir?
- Sermaye Piyasası Araçları,
- Kurulca Uygun Görülen Diğer Sözleşme, Belge ve Kıymetler,
S.P. Kapsamındaki Borsanın Özellikleri
- Anonim şirket şeklinde kurulurlar,
- Özel Hukuk Tüzel kişisi olarak kurulurlar.
- Kurulun uygunluk görüşü üzerine Cumhurbaşkanı tarafından verilen izin ile kurulurlar.
- Kuruluş izinlerini alan borsalar, SP. Kurulundan izin alarak faaliyetlerine başlarlar.
- Bünyesinde işlem gören kıymetlerin serbest piyasa şartları altına kolay ve güvenli bir şekilde el değiştirmesini sağlar.
- Serbest piyasada oluşan fiyatları ilan eder.
- Kıymetlerin ve s.p. araçların alım satım emirlerinin güvenli bir şekilde gerçekleşmesine olanak tanır.
- Borsa bünyesinde bulunan s.p araçlarının, borsa kotuna alınması veya kottan çıkarılmasını gerektiren durumları takip eder.
- Borsa kotuna giriş ve çıkışların bildirimini S.P kuruluna yapar ve Kamuyu aydınlatma bilgilerini sunar.
- Ayrıca, borsa bünyesinde çalışacak personel kadrolarını, bütçelemeyi kendi esas sözleşmesine göre belirler.
S.P. Kapsamındaki Borsaların Kuruluş Şartları
- Anonim Şirket şeklinde kurulurlar.
- Payların tamamı nama yazılı olarak çıkartılır.
- Payların tamamı nakit karşılığında çıkartılır.
- Sermayesi Kurul’ca belirlenenden az olamaz.
- Kurucu ve ortaklar, Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere ve şartlara uygun olmalıdır.