131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı, işletmenin esas faaliyetini ilgilendiren konular dışında örneğin ödünç verme vs gibi sebeplerle ortaya çıkan, ortaklarından alacaklı olduğu senetli veya senetsiz alacak tutarlarının kaydedildiği hesaptır.
Bu hesap, bir yıl içerisinde tahsil işlemi yapılacak herhangi bir ticari sebebe dayanmayan senetli veya senetsiz alacakların kaydedildiği “13. Hesap Grubu” içerisinde yer almaktadır.
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı İşleyişi
- İşletmenin yukarıda bahsi geçen sebeplerle, ortağından olan alacağı bu hesabın borç kısmına, bu alacağın tahsili durumunda ise hesabın alacağına kaydedilerek hesap kapatılmaktadır.
- Yani ortaklardan alacaklar hesabı borçlu çalışmakta ve borç kalanı vermektedir.
Ortaklardan Alacaklar Hesabı Borç Tarafına Yazılan İşlemler
- İşletme, esas faaliyeti dışında bir sebeple ortağından senetli veya senetsiz alacaklanması durumunda hesabın borç tarafına kayıt yapılır.
- Ortak alacaklarına faiz( Adat) hesaplanması durumunda hesabın borç tarafına hesaplanan adat tutarı kadar kayıt yapılır.
Ortaklardan Alacaklar Hesabı Alacak Tarafına Yazılan İşlemler
- İşletmenin ortağından olan diğer alacağını nakden veya hesaben tahsil etmesi durumunda bu hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı Örnek Uygulamalar
Ortaklardan Alacaklar Hesabı içerisinde yapılabilecek muhasebe kayıtları ile ilgili örnekleri aşağıdaki sorular üzerinden inceleyebilirsiniz.
Ortağın İşletmeye Borçlanması Muhasebe Kaydı
A işletmesi, isteği üzerine ortağına, acil nakit ihtiyacını karşılaması için 15.000 TL borç para vermiştir.
B | A | ||
131.Ortaklardan Alacaklar | 15.000 | ||
100. Kasa | 15.000 |
Yukarıdaki kayıda bakıldığında,
- işletme tarafından ortağa para çıkışı gerçekleştiği için işletmenin kasa hesabında bir azalış gerçekleşmiş olup “100.Kasa” hesabı alacaklandırılmıştır.
- Karşılığında da işletme esas faaliyet konusunu ilgilendirmeyen bir sebeple ortağından alacaklı olduğu için de 131 ortaklardan alacaklar hesabı borçlandırılmıştır.
Ortağın İşletmeye Olan Borcunu Ödemesi Muhasebe Kaydı
A işletmesinin alacaklı olduğu ortağı, 15.000 TL borcuna istinaden, işletmenin banka hesabına borcun tamamını ödemiştir.
B | A | ||
102.Bankalar | 15.000 | ||
131. Ortaklardan Alacaklar | 15.000 |
Yukarıdaki kayda göre,
- işletmenin banka hesabına para girişi gerçekleştiği için “102 Bankalar” hesabı borçlandırılmıştır.
- Karşılığında da işletmeye borçlu olan ortak tarafından hesaben ödeme gerçekleştiği için aynı tutarda “131 Ortaklardan Alacaklar” hesabı alacaklandırılarak kapatılmıştır.
Ortaklar Alacaklarına Adat Hesaplaması Muhasebe Kaydı
A işletmesi, B Ortağından alacağı olan 450.000 TL için 32.500 TL Adat Hesaplamıştır. Hesaplanan bu adat tutarı için verilen hizmet faturası düzenlenmiştir. (KDV %18)
B | A | ||
131.Ortaklardan Alacaklar | 38.350 | ||
| 391. Hesaplanan KDV |
| 5.850 |
642.Faiz Gelirleri | 32.500 |
Yukarıdaki kayıda göre,
- Ortaklardan alacaklar için yapılan adatlandırma işlemi sonucu bulunan tutar, işletme için bir faiz geliri olacaktır.
- Diğer bir ifade ile işletme parasını ortağa kullandırdığı için tutarın faizini ortağa yansıtacak ve faiz geliri elde edecektir.
- Bu nedenle, hesaplanan 32.500 TL adat nitelik itibariyle “642.Faiz Gelirleri” Hesabının Alacak tarafına kayıt edilecektir.
- Adatlandırma işleminin belgelendirilmesi için, işletme, ortak B’ye verilen hizmet faturası düzenlemiş ve fatura KDV tutarı da “391. Hesaplanan KDV” hesabının alacak tarafına kaydedilmiştir.
- Sonuç olarak da ortağa yansıtılan, Adat + KDV, ortağın işletmeye olan borcunu arttıracağı için “131. Ortaklardan Alacaklar” hesabının borç tarafına 38.350 TL toplan tutar kayıt yapılmıştır.
