122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı, senetli alacakların bilanço gününde peşin (tasarruf) değeri ile değerlenmesini sağlamak amacı ile kullanılır.
Özetle, reeskont hesaplaması, işletmenin elinde bulunan vadesi gelmemiş senetlerin yıl sonunda gerçek değerlerinin bilançoya yansıması için bilanço günü bozdurulsaydı ne kadar ederdi sorusunu cevaplamak için kullanılmaktadır.
122 Alacak senetleri reeskontuna kaydedilecek tutarlar senedin üstünde yazılan değer ile bu değer arasındaki farktır.
122 hesabı, aktifi düzenleyici pasif karakterli bir hesaptır.
Hesap alacak kalanı vermektedir.
Bu durumda, alacak senetleri ile ilgili hesaplanan reeskont tutarı bu hesabın alacak kısmına kaydedilmektedir.
- Bu hesap, senetli alacaklar üzerindeki faiz tutarını göstermektedir.
- Senedin üzerinde yazan değerinden söz konusu faiz tutarı çıkarıldığında senedin peşin değerini vermektedir.
- Ayrıca, senetli alacakların nominal değeri, senedin belirli bir tarihte tahsil edilecek olan tutarını göstermektedir.
- Yani, alacak senetlerinin üzerinde yazılı vade tarihi ile bu tarihten önceki değeri arasında fark bulunmaktadır.
- Tekrar edecek olursak, 122 hesabı senedin üzerinde yazılı (nominal) değeri içinde bir faiz tutarı olduğunu açıkça göstermektedir.
- Bu nedenle, senet dönem sonlarında sanki vadesinden önce tahsil ediliyormuş gibi reeskonta tabi tutularak peşin değeri ile gösterilmesi sağlanmaktadır.
- Vadesinden önce tahsil edilecek senet de işletme için bir faiz giderine sebep olacağı içinde alacak senetleri reeskontu hesabı karşısında reeskont faiz gideri hesabı borçlu olarak çalışmaktadır.
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı İşleyişi
- Dönem sonunda hesaplanan reeskont tutarı bu hesabın alacağına karşılığında da bir gider hesabı olan 657 Reeskont faiz giderleri hesabının da borcuna kaydedilmektedir.
- İzleyen dönemin başında da Alacak Senetleri reeskontu hesabı borçlandırılırken karşılığında da bir gelir hesabı olan 647 Reeskont faiz gelirleri hesabı alacaklandırılarak kapatılmaktadır.
- Hesabın alacak kalanı, dönem sonunda alacak senetleri için hesaplanan reeskont tutarını göstermektedir.
Reeskont Hesaplama Yöntemleri
Aşağıda reeskont nasıl hesaplanır ? Reeskont hesaplama yöntemleri nelerdir? sorularının cevaplarını inceleyeceğiz.
Reeskont Tutarının Hesaplanması
İç iskonto veya dış iskonto olmak üzere iki farklı formülle hesaplanabilmektedir. İç iskonto yönteminde senedin peşin değeri üzerinden hesaplama yapılırken dış iskonto yönteminde ise senedin nominal değeri üzerinden hesaplama yapılmaktadır.
İ : İskonto tutarı
İi : İç iskonto tutarı
Di : Dış iskonto tutarı
P : Senedin pesin değeri
S : Senedin nominal değeri
n : İskonto faizi
t : Vade
İç İskonto Yöntemi
İç iskonto tutarı = (Senedin peşin değer * Faiz oranı * Vade ) / (3.600, 1.200, 100 )
İi = ( P * n * t ) / (3.600, 1.200, 100 )
Soruda vade yıl olarak alınırsa formülün payda kısmına 100, ay olarak alınırsa 1.200, gün olarak alınırsa da 36.000 yazılmaktadır.
(Senedin peşin değeri = Senedin nominal değeri – İç iskonto tutarı) bu formülle de iç iskonto konusunda bütün sorular yapılabilmektedir.
Dış İskonto Yöntemi
Dış iskonto tutarı = ( Senedin nominal değeri * Faiz oranı * Vade ) / (3.600, 1.200, 100 )
Di = ( S * n * t ) / (3.600, 1.200, 100 )
İç iskonto yönteminde de olduğu gibi soruda vade yıl olarak alınırsa formülün payda kısmına 100, ay olarak alınırsa 1.200, gün olarak alınırsa da 36.000 yazılmaktadır.
( Senedin nominal değeri = Senedin peşin değeri + Dış iskonto tutarı ) bu formülle de dış iskonto konusunda bütün sorular yapılabilmektedir.
122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı Örnek Sorular
“122 Alacak Senetleri Reeskontu Hesabı” içerisinde yapılabilecek muhasebe kayıtları ile ilgili örnekleri aşağıdaki sorular üzerinden inceleyebilirsiniz.
A işletmesinin 2021 yılı dönem sonu itibari ile 121 Alacak Senetleri hesabı borç toplamı 120.000 TL iken alacak kısmı toplamı ise 80.000 TL’ dir. Bahsedilen senetler için hesaplanan reeskont tutarı ise 5.000 TL’ dir ve A işletmesi elindeki bu senetleri peşin ( Tasarruf) değer ile değerlemektedir.
Buna göre işletmenin dönem sonu kaydı ve dönem başı kayıtlarını yapınız.
Dönem Sonu Reeskont Hesaplama Muhasebe Kaydı
- Senetlerin Nominal değeri : 120.000 – 80.000 = 40.000 TL
- Senetlerin Peşin değeri : 40.000 – 5.000 = 35.000 TL yani senetler soruda bahsedildiği gibi peşin değer ile değerlendiği için bilançoda 35.000 TL olarak geçmektedir.
B | A | ||
657 Reeskont Faiz Giderleri | 5.000 | ||
122 Alacak Senetleri Reeskontu | 5.000 |
- Yapılan kayda göre istenildiği gibi işletmenin senetli alacakları peşin değer ile gösterilmiştir.
- Şöyle ki 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabı 121 Alacak Senetleri Hesabının altında eksi olarak yer almaktadır yani bilançonun aktifini azaltmaktadır.
- Bununla birlikte bir gider hesabı olan 657 Reeskont faiz giderleri hesabı borçlu kaydı da daha sona 690 Dönem Karı/Zararı hesabına devredileceği için bilançonun pasif kısmını yani karı da aynı tutar da azaltacaktır.
- Böylelikle muhasebenin dönemsellik kavramı gereğince reeskont tutarı bu dönem gelirleri arasında yer almayacaktır.
Dönem Başı Reeskont İptal Kaydı
A işletmesinin bir önceki soruda bahsi geçen reeskont kaydının 2022 yılı dönem başı reeskont iptal kaydı nasıl yapılmalıdır.
B | A | ||
122 Alacak Senetler Reeskontu | 5.000 | ||
647 Reeskont Faiz Gelirleri | 5.000 |
- Bir önceki dönem sonunda borçlandırılan 122 Alacak senetleri reeskontu hesabı bir sonraki dönem başında borçlandırılarak kapatılırken karşılığında da 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı alacaklandırılmaktadır.
- 647 hesabı bu dönemin sonunda 690 Dönem karı/zararı hesabı alacak kısmına devredilerek bahsi geçen senetlerin üzerindeki reeskont tutarı muhasebenin Dönemsellik kavramı gereğince 2022 yılı gelirleri arasında alınmış olacaktır.
