158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)
158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı, değeri düşen stoklarda değer düşüklüğü tutarı kadar ayrılmış olan karşılıkların takip edildiği hesaptır.
İşletme envanterinde bulunan malların stok değer düşüklükleri;
- Malın kendi yapısından kaynaklı, örneğin: yaş sebze meyvelerin bozulması,
- Yangın, su baskını, deprem gibi doğal afetler,
- İş sürecinde; taşıma,üretim, pazarlama,depolama esnasındaki hatalar,
- Ürünün modasının geçmesi,teknolojik olarak ürünün geri kalması gibi nedenlerden kaynaklanabilir.
Bu durumlarda, oluşan değer kayıpları için yasal mevzuat çerçevesinde karşılık ayrılmaktadır.
158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı İşleyişi
- 158 hesabı aktif düzenleyici pasif karakterlidir.
- Stoklarda değer düşüklüğü tespit edilmesi halinde, değer düşüklüğü tutarı “158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı” alacağına kaydedilirken karşılığında, “654 Karşılık Giderleri Hesabı” borcuna kaydedilmektedir.
- Değeri düşen ve karşılık ayrılmış olan ilgili stoğun satılması durumunda, karşılık tutarı kadar “644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı” alacaklandırılırken karşılığında 158 hesabı borçlandırılarak kapatılmaktadır.
- Aynı şekilde değeri düşmüş olup karşılık ayrılmış olan stoğun değer düşüklüğü halinin ortadan kalkması ile de ayrılan karşılık tutarı kadar “644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı” Alacaklandırılır.
- Karşılığında da 158 hesabı borçlandırılarak kapatılır.
158 Hesabı Borç Tarafına Kaydedilecek İşlemler
- Değer düşüklüğü yaşanmış ve karşılık ayrılmış olan stokun değer düşüklüğü durumunun ortadan kalkması.
- Değer düşüklüğü yaşanmış ve karşılık ayrılmış olan stokun satılması.
158 Hesabı Borç Tarafına Kaydedilecek İşlemler
158 stok değer düşüklüğü hesabı ile ilgili “157 Diğer Stoklar” hesabı altında değeri düşen stoklar başlığı ile örneklendirmeler yapıldığı için burada yalnızca bir örnekle konu sonlandırılacaktır.
158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Örnek Uygulamalar
- A işletmesi deposunda bulunan 60.000 TL değerindeki malında rutubetten dolayı değer düşüklüğü tespit etmiş ve 15.000 TL karşılık ayırmıştır. Ancak daha sonra bu malı KDV hariç 50.000 TL ye peşin satmıştır. ( KDV oranı %18 )
B | A | ||
654 Karşılık Giderleri | 15.000 | ||
158 Stok Değer Düşüklüğü K. | 15.000 |
İşletme değer düşüklüğü tespit etmiş olduğu stok için karşılık ayırma işlemi yapmıştır. Bu sebeple 654 karşılık giderleri hesabı borçlandırılırken karşılığında pasif karakterli aktif düzenleyici bir hesap olan 158 stok değer düşüklüğü karşılığı hesabı alacaklandırılmıştır.
B | A | ||
100 Kasa | 59.000 | ||
| 600 Yurtiçi Satışlar |
| 50.000 |
391 Hesaplanan KDV | 9.000 |
Kayda göre işletme değeri düşmüş olan bu malı peşin satması durumunda kasa hesabı artmış olup “100 Kasa Hesabı“ satış fiyatı artı kdv tutarı kadar borçlandırılırken karşılığında da işletme bir satış yaptığı ve gelir elde ettiği için 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı ve tahsil edilmiş veya edilecek KDV olan 391 Hesaplanan KDV hesabı alacaklandırılmıştır.
B | A | ||
158 Stok Değer Düşüklüğü K. | 15.000 | ||
644 Konusu Kalmayan Karşılıklar | 15.000 |
İşletme değeri düşmüş olan ve karşılık ayırmış olduğu malının satılması ile ayrılan karşılık tutarı kadar, “644 Konusu Kalmayan Karşılıklar” hesabını alacaklandırırken karşılığında 158 Hesabı borçlandırmıştır
