152 Mamuller Hesabı
152 mamuller hesabı, imalat işletmeleri tarafından satmaya hazır duruma getirilen ve satmak amacı ile üretilmiş olan mamullerin takip edildiği hesaptır.
152 Mamuller Hesabı İşleyişi
- Maliyet bedeliyle kayda alınırlar.
- Üretimi tamamlanmış olan mamuller, “151 Yarı Mamuller” hesabı alacağına karşılık “152. Mamuller” hesabının borcuna kaydedilmektedir.
- Üretimi tamamlanmış ve depoya alınmış olan mamullerin satılması veya herhangi bir nedenle depodan çekilmesi durumunda “620 Satılan Mamul Maliyeti” hesabı borçlandırılıp karşılığında “152. Mamuller” hesabı maliyet bedeli ile alacaklandırılmaktadır.
Mamuller Hesabı Borç Tarafına Yazılan İşlemler
- Yarı mamulün üretiminin tamamlanıp satışa hazır hale getirilmesi durumunda 152 mamuller hesabının borç tarafına kayıt yapılır.
Mamuller Hesabı Alacak Tarafına Yazılan İşlemler
- Üretimi tamamlanmış olan mamulün satılması durumunda,
- Satışa hazır hale getirilmiş olan mamulün herhangi bir nedenle işletmenin deposundan çekilmesi durumunda, mamuller hesabının alacak tarafına kayıt yapılır.
152 Mamuller Hesabı Örnek Uygulamalar
Örnek: A imalat işletmesi 500 adet X mamulünün üretimi için,
- 5.000 TL Direkt ilk madde ve malzeme gideri, 2.500 TL Direkt işçilik gideri yapmıştır.
- Dönem sonuna gelindiğinde 300 adet mamul üretimi tamamlanıp işletmenin deposuna alınmıştır.
- Daha sonra mamullerin 120 adedi 2.500 TL + %18 KDV ile çek karşılığı satılmıştır.
- ( Sürekli Envanter Yöntemi uygulanmaktadır.)
Üretim Giderlerinin Yarı Mamullere Yüklenmesi Muhasebe Kaydı
B | A | ||
151 Yarı Mamuller | 7.500 | ||
| 711. Direkt İlk Madde Ve Malzeme Gideri Yansıtma Hesabı |
| 5.000 |
721. Direkt İşçilik Gideri Yansıtma Hesabı | 2.500 |
İşletme X malı üretimi sürecinde oluşan maliyetlerin toplamını yarı mamuller üretim hesabına yüklemiş ve bu hesap borçlandırılmıştır, karşılığında da gider hesaplarının yansıtmaları alacaklandırılmıştır.
Maliyetler yarı mamuller hesabına, yansıtma hesapları aracılığıyla yüklenmiştir.
Yarı Mamulün Üretiminin Tamamlanması
Daha sonra 500 adetlik mamulden 300 adedi tamamlanmış olup bu tamamlanan kısım da 152 mamuller hesabında izlenmektedir.
Üretim esnasında toplam 7.500 TL lik üretim gideri oluşmuş, ancak bir kısım mamul tamamlanmıştır. Tamamlanan kısmın maliyeti de şu şekilde hesaplanır:
Mamul Üretim Birim Maliyet = Yarı mamuller – üretim / Üretimi planlanan toplam mal adedi
= 7.500 TL / 500 adet
= 15 TL
Tamamlanan Mamul Maliyeti = Tamamlanan adet * Mamul üretim Birim maliyet
= 300 adet * 15 TL
= 4.500 TL
B | A | ||
152 Mamuller Hesabı | 4.500 | ||
151 Yarı mamuller Hesabı | 4.500 |
Yarı mamullerin tamamlanan kısmı mamulleri arttırmış ve 152 Mamuller hesabı borçlandırılmıştır, karşılığında da 151 yarı mamuller – üretim hesabı alacaklandırılmıştır.
Mamul Satışı Muhasebe Kaydı
Çek karşılığı satışı yapılan mamulün önce satış hasılat kaydı sonrasında da sürekli envanter yöntemi uygulandığı için satış maliyet kaydı yapılacaktır.
Satışa hazır hale getirilen mamul 2.500 TL + %18 KDV ile satılmıştır.
KDV Hesabı = Satış tutarı * KDV oranı
= 2.500 * 18/100
= 450
Toplam Satış Tutarı = Satış tutarı + KDV
= 2.500 + 450
= 2.950 TL
B | A | ||
101 Alınan Çekler Hesabı | 2.950 | ||
| 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı |
| 2.500 |
391 Hesaplanan KDV | 450 |
- Mamul satışı sonucu hasılat oluşması ile bir gelir hesabı olan “600. Yurtiçi Satışlar” hesabı artmış ve alacaklandırılmıştır.
- Yanında da tahsil edilmiş veya edilecek olan KDV 391 Hesaplanan KDV hesabı da alacaklandırılmıştır.
- Bunların karşılığında çek alınmış olduğu için işletmenin çekleri artmış ve “101 Alınan Çekler” hesabı borçlandırılmıştır.
Üretimi tamamlanmış olan birim maliyeti 15 TL olan 300 adet mamulden, 120 adedi 1.800 TL maliyetle (15 TL * 120 adet) satılmış olup bu satışın maliyet kaydı şu şekilde yapılacaktır:
B | A | ||
620.Satılan Mamul Maliyeti | 1.800 | ||
152. Mamuller | 1.800 |
- İşletme sürekli envanter yöntemi uyguladığı için satış hasılat kaydından hemen sonra satış maliyet kaydı yapılmıştır.
- Yapılan mamul satışı sonucu işletmenin deposundaki mamullerde azalış olduğu için 152 Mamuller hesabı alacaklandırılmıştır.
- Karşılığında da “620 Satılan Mamul Maliyeti” hesabı borçlandırılmıştır.
