181 Gelir Tahakkukları Hesabı
181 Gelir Tahakkukları Hesabı, işletmenin kesinleşmiş ( Tahakkuk etmiş) ancak, henüz tahsili gerçekleşmemiş gelirlerinin kaydedildiği hesaptır.
Genellikle, henüz ödeme vadesi gelmemiş, faiz tutarı önceden belirli, faize dayalı yatırım araçlarının, faiz tahakkuklarında bu hesap kullanılmaktadır.
181 Gelir Tahakkukları Hesabı İşleyişi
Henüz tahsilatı gerçekleşmemiş ancak kesinleşmiş bir gider oluştuğunda hesabın borç tarafına kayıt yapılır.
Tahsilat gerçekleştiğinde ise hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
Ayrıca, bir gelirin tahsilatı sonraki yıllarda alınacak ise, 281. Gelir Tahakkukları hesabına kayıt yapılır.
Tahsilatın gerçekleşeceği yılın başında ise 281.Gelir Tahakkukları hesabı, 181.Gelir Tahakkukları hesabına virmanlanır.
Borç Tarafına Yazılan İşlemler
- Henüz tahsilatı yapılmamış bir gelirin tahakkuku yapılırken,
- Daha önce “281 Gelir Tahakkuku Hesabı” borç tarafına yazmış bir gelir tahsilatının, vadesinin artık tahsil edileceği yıla geldiğinde,
Hesabın borç tarafına kayıt yapılır.
Alacak Tarafına Yazılan İşlemler
- Tahakkuk kaydı yapılan gelir tahsil edildiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
181 Gelir Tahakkukları Hesabı Örnekler
Sizlere, 181 no’ lu hesap ile ilgili karşılaşılabilecek durumlar ile ilgili örnekleri sunacağız.
Bankada Tahakkuk Eden Faiz Geliri Muhasebe Kaydı
Örneğin, A işletmesinin, 01.05.2025 tarihinde 6 aylık vadeli bir hesaba 100.000 TL tutarında bir para yatırdığını düşünelim.
Vade sonunda işletme 6.000 TL faiz geliri elde edecektir.
İşletme, faiz tahsilatını 01.11.2025 tarihinde yapacaktır.
Ancak, vade sonuna kadar, tahsilat yapılmasa dahi Dönemsellik Kavramı gereğince gelir oluşmuş sayılacaktır.
Bundan dolayı, tahsilat tarihine kadar tahakkuk eden gelirler “181.Gelir Tahakkukları” hesabının borç tarafına kaydedilmelidir.
Tekrar hatırlamak gerekirse,
İşletmeler, 3 er aylık dönemler itibariyle gelir tablolarını oluştururlar.
Oluşan gelir tabloları üzerinden, işletmeler geçici vergi beyannameleri ile kar zarar durumlarını beyan ederler.
- Geçici Vergi Beyannamesi : Ocak, Şubat, Mart,
- Geçici Vergi Beyannamesi : Ocak Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran,
- Geçici Vergi Beyannamesi : Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül
- Geçici Vergi Beyannamesi : Ocak Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ( Gelir veya Kurumlar Beyannamesi içerisinde beyan edilir.)
Aylarını kapsayan gelir tabloları üzerinden kar zarar beyanı yapılır.
Örneğimizde, işletme 2. Geçici vergi dönemi sonu, yani 30.06.2025 tarihinde geldiğinde 2 aylık faiz geliri tahakkuk etmiş olacaktır.
Bu noktadan hareketle, 30.06.2026 tarihinde 2.000 TL “642.Faiz Gelirleri” hesabının alacak tarafına kaydedilecektir.
Karşılığında ise “181.Gelir Tahakkukları Hesabı” borç tarafına kayıt yapılacaktır.
|
B |
A |
||
|
181.Gelir Tahakkukları |
2.000 |
||
|
642.Faiz Gelirleri |
2.000 |
3. Geçici vergi dönem sonunda, 30.09.2025 tarihinde ise 3 aylık daha tahakkuk eden faiz geliri için “642.Faiz Gelirleri” hesabının alacak tarafına, 181.Gelir Tahakkukları Hesabı” borcuna 3.000 TL kayıt yapılacaktır.
|
B |
A |
||
|
181.Gelir Tahakkukları |
3.000 |
||
|
642.Faiz Gelirleri |
3.000 |
Şimdiye kadar yaptığımız hesap kayıtlarını hesap T cetvelleri üzerinden inceleyelim.
B 181 A
2.000
3.000
B 642 A
2.000
3.000
01.11.2025 tarihine, yani vade sonuna geldiğimizde, işletme banka hesabına 6.000 TL faiz yatacaktır.
|
B |
A |
||
|
102.Bankalar |
6.000 |
||
|
642.Faiz Geliri |
|
1.000 |
|
|
181.Gelir Tahakkuklar |
5.000 |
01.11.2025 tarihine geldiğimizde, henüz gelir olarak kaydetmediğimiz kalan 1.000 TL “642.Faiz Gelirleri” hesabının alacak tarafına yazılmıştır.
Vade sonu yatacak toplam faiz olan 6.000 TL ise “102.Bankalar” hesabının borcuna yatırılmıştır.
