Piyasa Dolandırıcılığı Suçu
- 19 Mayıs 2024
- 646 Kez Okundu
Piyasa dolandırıcılığı suçu ya da diğer ismi ile manipülasyon: Sermaye piyasası araçlarına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla işlem veya eylem yapılmasıdır.
Söz konusu suçu işleyenler, sermaye piyasası araçlarının; fiyatlarını, fiyat değişimlerini, arz ve taleplerini gerçekte olması gerektiği durumdan farklı göstererek fayda sağlamaktadır.
Suç teşkil eden bu yanıltıcı işlemler; manipülasyon amaçlı alım veya satım yapmak, emir vermek, emiri iptal etmek, veya emir değiştirmek veya aynı amaçlı hesap hareketleri gerçekleştirmek olarak sayılabilir.
Ayrıca, manipülasyon amacıyla bilgi vererek yanıltıcı davranışlarda da bulunmak bu suç dahilindedir.
Sermaye Piyasası Kanunu Madde 107. de tanımlanmış bu suçu işleyenler için, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5.000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası hükmedilmiştir.
Bu günkü yazımızda, piyasa dolandırıcılığı suçunun ne olduğu, hukuktaki yeri, suçun niteliği ve suça ilişkin yaptırımları, Sermeye Piyasası Kanunu çerçevesinde inceleyeceğiz.
Piyasa Dolandırıcılığı Suçu Nedir?
Sermaye piyasasında piyasa dolandırıcılığı suçu, piyasadaki diğer yatırımcıların kararlarını suçu işleyenlerin istediği şekilde yönlendirmek amacıyla işlenmektedir.
Bu yanlış yönlendirme, suçu işleyen tarafa menfaat sağlamakta, diğer yatırımcılara zarar vermekte ve piyasanın sağlıklı bir şekilde işlemesine engel olmaktadır.
Piyasa dolandırıcılığı eylemi, bilgi bazlı ve işlem bazlı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Bilgi bazlı manipülatif eylemlere örnek verecek olursak, herhangi bir sermaye piyasası aracının, fiyat değer, arz ve talep durumunu olduğundan farklı göstermek amacıyla,
- Yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi vermek,
- Tüm bunları yaymak, bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığına örnek teşkil etmektedir.
İşlem bazlı manipülatif eylemler ise herhangi bir sermaye piyasası aracının, fiyat değer, arz ve talep durumunu olduğundan farklı göstermek amacıyla,
- Aynı amaçlı hesap hareketleri gerçekleştirmek olarak sayılabilir.
Sonuç olarak, manipülasyon amaçlı hem işleme dayalı hem de bilgiye dayalı bu yanıltıcı eylemler, piyasa dolandırıcılığı suçu çerçevesi içerisinde yer almaktadır.
Ancak, bir önceki yazımız olan “Bilgi Suistimali (İnsider Trading)” suçunda olduğu gibi yetkili kuruluşlarca, belirli işlem veya programları uygulamak amacıyla yapılan işlemler, manipülasyon suçu kapsamında yer almamaktadır.
Sermaye Piyasasında Manipülasyon Suçunun Yaptırımı
Sermaye piyasası içerisinde, piyasa dolandırıcılığı (manipülasyon) suçu için, Md. 107. kapsamında, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5.000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
Ancak, bu suçtan dolayı hükmedilecek adli para cezası, suçun işlenmesi ile sağlanan menfaatten az olamaz.
Öte yandan, fiili işleyenler, soruşturma başlamadan önce suç neticesinde elde edilecek menfaatin iki katını Hazine’ye ödemeleri durumunda ceza almayacaklardır.
Bu tutarının soruşturma başladıktan sonra hazineye yatırılması durumunda ise verilecek ceza yarıya indirilecektir.
Ayrıca, yine bu tutarın kovuşturma aşamasında hüküm verilinceye kadar ödenmesi durumunda ise cezadan 1/3 oranında indirim yapılacağı ilgili maddede düzenlenmiştir.
SPK mevzuatı ve Sermaye Piyasası Lisans sınavlarına ilişkin yazılarımız için SPK Kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.
-
Sermaye Piyasası Kurumları, SPK çerçevesinde belirlenmiş faaliyet ve yatırım hizmetlerini gerçekleştirirler
“Devamını Oku”
-
Kolektif Yatırım Kuruluşları , Yatırım Ortaklıkları ve Yatırım Fonları olarak ikiye ayrılır. Kolektif Yatırım Kuruluşları Yatırım Ortaklıkları Yatırım Ortaklıkları, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları ve Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarından oluşmaktadır. Sermaye piyasası araçlarını, gayrimenkul, girişim sermayesi yatırımlarını ve Kurulca belirlenmiş diğer varlıkları işletmek […]
“Devamını Oku”
-
Sermaye Piyasası Kurumlarının ilk başlığı olan yatırım kuruluşları ve özellikleri yazımızda yer almaktadır.
“Devamını Oku”
-
Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları, Gayrimenkul, gayrimenkul projeleri, gayrimenkule dayalı haklar, altyapı yatırım hizmetleri, sermaye piyasası araçları, Takasbank para piyasası ve ters repo işlemleri, TL ve yabancı para cinsinden vadeli, vadesiz, katılım hesapları vb. varlık ve haklardan oluşan portföyü işletmek amacıyla ihraç eden yatırım ortaklıklarıdır. Gayrimenkul Yatırım […]
“Devamını Oku”
-
Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Sabit Sermayeli Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Portföyü Anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye sistemine göre kurulan kolektif yatırım kuruluşları olarak karşımıza çıkmaktadır. Sabit sermayeli MKYO Kuruluş Şartları Kayıtlı sermayeli anonim ortaklık şeklinde kurulurlar. Çıkarılmış sermayenin en az %49’unun tebliğde belirtilen süre […]
“Devamını Oku”
-
Gelir vergisinden indirilecek giderler, başlığı altında, gerçek kişilerin elde ettikleri kazanç ve iratların safi tutarının belirlenmesinde, diğer bir ifade ile “Gelir Vergisi Matrahı” nın tespitinde, indirim konusu yapabilecek giderleri ele alacağız.
“Devamını Oku”
-
Kanunen kabul edilmeyen giderler nelerdir: Kanunen kabul edilmeyen giderler, Gelir vergisi, kurumlar vergisi başta olmak üzere diğer kanunlarla birlikte bir vergi matrahının hesaplanmasında indirim konusu yapılamayacak kalemleri ifade eder. Bu günkü yazımızda, ticari kazanç elde eden Gelir vergisi ve Kurumlar vergisi mükellefleri açısından matrahın tespitinde […]
“Devamını Oku”
-
Basit faiz hesaplama sadece anapara üzerinden yapılan bir işlemdir. Paranın kullanım süresi boyunca belirli dönemler için sadece anapara üzerinden hesaplama yapılır. Yazımızda, basit faiz hesaplama işleminin nasıl yapıldığını ve formülünü örnekler üzerinden açıklayacağız. Ayrıca, gelecekteki değer ve bugünkü değer kavramlarını inceleyeceğiz. Basit Faiz Hesaplama Formülü […]
“Devamını Oku”
-
Segem Çıkmış Sorular ve çıkması muhtemel örnek sorular bu günkü yazımızın konusu. Esas itibariyle “Segem Teknik Personel Yeterlilik Sınavı” olan bu sınav, 5864 Sayılı sigortacılık Kanunu ve Sigorta Acenteliği Yönetmeliği çerçevesinde, sigortacılık ürünlerinin pazarlama, satış ve danışmanlığı ile ilgili faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarda çalışan […]
“Devamını Oku”
-
Piyasa dolandırıcılığı suçu ya da diğer ismi ile manipülasyon: Sermaye piyasası araçlarına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla işlem veya eylem yapılmasıdır. Söz konusu suçu işleyenler, sermaye piyasası araçlarının; fiyatlarını, fiyat değişimlerini, arz ve taleplerini gerçekte olması gerektiği durumdan farklı göstererek fayda sağlamaktadır. Suç […]
“Devamını Oku”